2. مرحوم كلينى در روايت موثّق از زراره نقل مى‌كند: من از امام باقر (ع) از مسئله‌اى سؤال كردم. حضرت جواب مرا داد. بعد، شخص ديگرى بر امام وارد شد و از همان مسئله‌اى كه من از امام پرسيده بودم، سؤال كرد. حضرت جوابى به او داد كه با پاسخى كه به من داده بود، فرق داشت. بعد، شخص دومى وارد شد و از همان مسئله سؤال كرد. امام (ع) جوابى‌به او داد كه با دو جواب قبلى كه داده بود، تفاوت داشت. پس از آن كه آن دو نفر از خدمت حضرت مرخّص شدند، به امام گفتم: اين دو نفر، عراقى و از شيعيان شما بودند. جوابى كه به هر كدام دادى، با ديگرى تفاوت داشت؟ حضرت فرمود: اين اختلاف براى ما بهتر و موجب بقاى شماست، و چنانچه بر امر واحدى اجتماع كنيد، مردم را عليه ما مى‌شورانيد و موجب نابودى ما و شما مى‌شود

: إنّ هذا خير لنا و أبقى لكم ولو اجتمعتم على أمر واحد لصدّقكم النّاس علينا و لكان أقلّ لبقائنا و بقاءكم».[1]

3. ابوخديجه مى‌گويد: در خدمت امام صادق (ع) بودم كه شخصى از حضرت سؤال كرد: چه‌بسا داخل مسجد مى‌شوم و بعضى از اصحاب ما نماز عصر و بعضى ديگر، نماز ظهر مى‌خوانند؟ حضرت فرمود: من به آنان [چنين‌] دستور داده‌ام. چنانچه آنان در وقت واحد نماز بخوانند، شناخته مى‌شوند و آنان را مى‌كشند:

«أنا أمرتهم بهذا، لو صلّوا على وقت واحد لعُرفوا فأخذ برقابكم».[2]

اخبار مجعول‌

آنچه از روايات استفاده مى‌شود و قابل انكار نيست، اين است كه در زمان پيامبر (ص) و ائمّه معصوم (عليهم السلام) كذّابانى وجود داشتند كه اخبارى را جَعْل مى‌كردند و به معصومان (عليهم السلام) نسبت مى‌دادند. مى‌توان اين افراد را از آن جمله شمرد: عبدالله‌بن سبأ، حارث شامى، بيان البيان، مغيرةبن سعيد، بزيع، سَرىّ، ابوالخطّاب، معمّر، بشّار اشعرى، حمزه بربرى، صائد نهدى،[3] فارس‌بن حاتم قزوينى، حسن‌بن محمّد

[1]. الكافى، ج 1، ص 65، باب اختلاف الحديث، ح 5؛ علل الشرائع، ج 2، ص 395، باب 131، ح 16( با كمى تفاوت).

[2]. تهذيب الأحكام، ج 2، ص 252، باب المواقيت، ح 1000.

[3]. اختيار معرفة الرجال، ص 305، ش 549.