فصل دوم: نگاه اخباريان به تحريف قرآن‌

با توجّه به اين كه تمام سوره‌ها و آياتى كه در يك مجلّد به نام قرآن تأليف شده، وحى الهى‌اى است كه خداوند به وسيله جبرئيل بر پيامبر خويش نازل كرده، از اين رو، تمام اجزاى آن، مقدّس و محترم شمرده شده و بدين سبب است كه مسّ كتابت آن بدون پاكيزگى و وضو، جايز نيست.[1] با اين حال، ائمّه (عليهم السلام) دستور داده‌اند كه قرآن را به همين كيفيت و با همين ترتيب بخوانند، و خود و اصحابشان نيز اين مسئله را رعايت مى‌كردند.[2]

تحريف، بدين معنا كه در مكان آيات، جابه‌جايى رخ داده باشد (يعنى آنچه زودتر نازل شده، بعد از آيات متأخّر آمده باشد)، براى آشنايان با تاريخ اسلام، امرى روشن است و ربطى هم به بحث تحريف ندارد؛[3] امّا تحريف، بدين معنا كه چيزى بر قرآن افزوده باشند و آيه‌اى از متن موجود، از سوى خدا نازل نشده باشد، قطعاً

رخ‌نداده است. سراسر متن موجود، كلام الهى است و چيزى از كلام بشر، به آن اضافه نشده است.[4]

[1]. الذريعة، ج 3، ص 311، ش 1151.

[2]. مهر تابان، ص 287.

[3]. اوائل المقالات( سلسلة مؤلَّفات الشيخ المفيد، ج 4)، ص 81؛ المسائل السروية( سلسلة مؤلَّفات الشيخ المفيد، ج 7)، ص 79؛ تفسير الصافى، ج 1، ص 33؛ بحارالأنوار، ج 89، ص 66- 70. علّامه‌طباطبايى نيز چنين جابه‌جايى‌هايى را اجمالًا پذيرفته است( ر. ك: مهر تابان، ص 288- 290).

[4]. المسائل السروية( سلسلة مؤلَّفات الشيخ المفيد، ج 7)، ص 78؛ اوائل المقالات( سلسة مؤلّفات الشيخ المفيد، ج 4)، ص 81. بعضى از اعلام، مانند: شيخ‌طوسى، امين‌الإسلام طبرسى، كاشف‌الغطا و حتّى ميرزاحسين نورى- كه قائل به تنقيص قرآن است-، در اين‌باره ادّعاى اجماع كرده‌اند( ر. ك: تفسير التبيان، ج 1، ص 3؛ مجمع البيان، ج 1، ص 15؛ كشف الغطاء، ج 3، ص 453؛ الذريعة، ج 10، ص 221، ش 641؛ البيان فى تفسير القرآن، ص 200 و 218؛ تفسير نمونه، ج 11، ص 18؛ مدخل التفسير، ص 190).