بودن او، و نيز مواردى كه عقل خطا را از صواب بازمى‌شناسد و جدا مى‌كند-، مى‌گويد:

ما نصوص بسيارى طبق اين ادراكات عقل داريم و شكّى در حجّيت آن‌ها نيست.[1]

2. گريز از دور

حرّ عاملى، دليل عقلى بر حجّيت كتاب و سنت را نيز حجّت مى‌داند؛ چراكه اگر بخواهيم با خود كتاب و سنت حجّيت اين دو را اثبات كنيم دور لازم مى‌آيد.[2]

3. تمجيد از عقل در روايات‌

به اعتقاد اخباريان، رواياتى كه از عقل تعريف و تمجيد مى‌كند، دلالت دارد كه مقدّمات عقلى قطعى و يقينى، حجّيت دارد.[3] و از اكثر آن آيات و روايات، همين عقلى اراده شده كه از آن، بتوان به علم و يقين دست‌يافت.[4]

دلايل بى‌اعتبارى عقل در احكام شرعى‌

بر اساس آنچه گذشت، روشن است كه احكام شرعى، در دسترس ادراكات قطعى عقل قرارنمى‌گيرند و هيچ‌يك از احكام اعتبارى شارع را نمى‌توان با يك دليل عقلى بديهى‌و به تعبير اخباريان، فطرى- به دست آورد. اخباريان براى اثبات اين مطلب، به چند دليل تمسّك كرده‌اند.

1. ناتوانى عقل از پى بردن به حكم شرعى‌

به اعتقاد اخباريان، آنچه حجّيت دارد (عقل قطعى)، راهى به احكام شرعى ندارد؛ و آنچه در احكام شرعى قابل طرح است (عقل غيرقطعى)، حجّيت ندارد. پس با عقل نمى‌توان به احكام شرعى دست‌يافت. توضيحْ‌اين كه: انسان به واسطه عقل‌

[1]. الفوائد الطوسية، ص 426.

[2]. همان، ص 426؛ إثبات الهداة، ج 1، ص 77.

[3]. إثبات الهداة، ج 1، ص 81- 82.

[4]. الفوائد الطوسية، ص 426.