خود جزائر برگشت؛ ولى در پىِ نزاع والى بصره با وزير عثمانى والى بغداد، به هويزه و سپس به شوشتر آمد و ضمن پذيرش منصب قاضى‌القضاتى و شيخ‌الاسلامى و امامت جمعه، تعليم و تدريس را در آن‌جا ادامه داد تا سال 1112 ق، كه هنگام بازگشت از زيارت ثامن الحجج (عليهم السلام)، در نزديكى پل‌دختر وفات كرد و همان‌جا به خاك سپرده شد.[1]

سيّد نعمة الله جزايرى، اهل تأليف بود و در زمينه‌هاى گوناگون؛ به‌ويژه شرح اخبار و احاديث اهل بيت (عليهم السلام)، بيش از پنجاه اثر آفريد كه برخى داراى چندين مجلّد است.[2] مهم‌ترين آثار او، عبارت‌اند از:

- الانوار النعمانية، كه در چهار جلد چاپ شده است.

- منبع الحياة فى حجّيته قول المجتهدين من الأموات، شامل دو بحث: حجّيت قول مجتهد مرده، و تقسيم مردم به دو گروه مقلّد و مجتهد.

- الهداية فى الفقه، رساله عمليه‌اى در طهارت و نماز.

- مقامات النجاة، در شرح اسماءالحسنى و دربردارنده فوائدى لطيف است. جلد اوّل آن را تا حرف «ضاد» به اتمام رسانده بود كه استادش علّامه‌مجلسى، به سبب مطالب عرفانى و اشعارى كه به مذاق عرفا در آن بود، او را از اتمام كتاب نهى كرد.

- عقود المرجان يا حواشى القرآن، تفسيرى كه در حواشى قرآن مجيد نوشته است.

- غاية المرام، شرح جديد و مختصر او بر تهذيب الأحكام شيخ‌طوسى، كه پس از شرحى مفصّل به نام مقصود الانام به تأليف آن پرداخت.[3]

وى علاوه بر شرح تهذيب شروح ديگرى هم بر اخبار دارد مانند: كشف الأسرار فى شرح الإستبصار (كه در سه مجلّد به چاپ رسيده). همچنين، بر هريك از اين كتاب‌هاى روايى نيز شرح نوشته است: روضه كافى، عوالى اللآلى، توحيد صدوق، عيون أخبارالرضا (ع)، الإحتجاج طبرسى، و صحيفه سجّاديه.[4]

[1]. أعيان الشيعة، ج 15، ص 133- 134، ش 10625؛ طبقات أعلام الشيعة، ج 6، ص 786؛ الإجازة الكبيرة، ص 70؛ روضات الجنات، ج 8، ص 159.

[2]. نابغه فقه و حديث، ص 22 و 86.

[3]. الذريعة، ج 3، ص 50، ش 123؛ الاجازة الكبيرة، ص 74.

[4]. رياض العلماء، ج 5، ص 254- 255؛ الاجازة الكبيرة، ص 74- 75.