سيّد ميرزاى جزايرى شاگردان بسيارى داشته و افراد بزرگى از وى اجازه حديث داشته‌اند، مانند: شيخ‌حرّ عاملى،. علّامه‌محمّد باقر مجلسى، و سيدنعمة الله جزايرى كه در اصفهان، در درس ميرزا نيز حضور مى‌يافته است.[1] سيّد ميرزا توجه خاصّى به جمع احاديث، حفظ و تصنيف آنها داشت. علاوه بر تعليقاتش بر اصول كافى، كتاب من لا يحضره الفقيه و صحيفه سجاديه،[2] كتابى دارد به نام جوامع الكلم يا جوامع الكلام كه احاديث كتب اربعه و غيرآنها را تا آخر «كتاب الحج»، در اين كتاب گردآورده است.[3]

ملّامحمّدطاهر قمى (م 1098 ق)

ملامحمّدطاهر قمى فرزند محمّدحسين نجفى، در اصل شيرازى بود؛ ولى پس از سفرهاى بسيار به عتبات، هنگامى كه دولت عثمانى در سال 1048 ق، به عراق دست يافت، وى نيز با جماعتى به ايران آمد و در شهر قم اقامت گزيد، و

شيخ‌الاسلام و امام جمعه رسمى دولت صفويه در شهر قم شد. تا اين كه در سال 1098 ق، در قم درگذشت و جنازه‌اش را در قبرستان شيخان، پشت مرقد زكريا ابن‌آدم به خاك سپردند.[4] البته برخى نيز فوت او را در سال 1100 ق، مى‌دانند.[5]

او شاعرى زبردست در شعر عربى و فارسى، و يكى از علماى بزرگ اخبارى بود كه معاصرانى همچون شيخ‌حرّ عاملى و ميرزا عبدالله اصفهانى، وى را به بزرگى ياد كرده‌اند.[6] ملّامحمّدطاهر طرفدار اقامه نماز جمعه بود و با تاركان و علمايى كه آن‌

[1]. أمل الآمل، ج 2، ص 276، ش 512؛ بحارالأنوار، ج 107، ص 135- 137؛ الفيض القدسى، ص 173- 174؛ الإجازة الكبيرة، ص 81؛ نابغه فقه و حديث، ص 145.

[2]. تراجم الرجال، ج 1، ص 536.

[3]. أمل الآمل، ج 2، ص 276؛ الذريعة، ج 5، ص 253- 254، ش 1213.

[4]. طبقات أعلام الشيعة، ج 5، ص 303؛ الإجازة الكبيرة، ص 30؛ روضات الجنات، ج 4، ص 146؛ خاتمة مستدرك الوسائل، ج 2، ص 180؛ الفوائد الرضوية، ص 548؛ ريحانة الأدب، ج 4، ص 490؛ أعيان الشيعة، ج 14، ص 242.

[5]. وقائع السنين والأعوام، ص 546؛ تراجم الرجال، ج 2، ص 731، ش 1356؛ موسوعة طبقات الفقهاء، ج 11، ص 253.

[6]. أمل الآمل، ج 2، ص 277؛ رياض العلماء، ج 5، ص 111.