اسم الکتاب : اخباريگرى، تاريخ و عقايد المؤلف : بهشتى، ابراهيم الجزء : 1 صفحة : 113
1. كسانى مانند سيّد نعمة الله جزايرى، معتقدند كه سهونبى (ص) اگر از
طرف خداوند رحمان باشد- يعنى اسها باشد-، مانعى ندارد. او مىگويد:
اخبار اين
باب بر اساس آنچه صدوق اختيار كرده، به حدّ استفاضه مىرسد[1]
و حدود بيست روايت[2] در سهو نبى به طريقهاى صحيح،
حسن، موثّق، ضعيف و مجاهيل، وارد شده است كه انكار آنها مشكل است.[3]
ادلّه عقليه فىنفسه تمام نيست؛ چه رسد به اين كه بخواهيم با آنها حكم شرعى را
اثبات كنيم.[4] لذا اگر سهو پيامبر، رحمت بر
امّت باشد، ما آن را بر او تجويز مىكنيم؛ وليكن اين، جايزى است كه به مرحله وقوع
نرسيده است. و هرگاه رحمت بر امّت نباشد و مشتمل بر نوعى نقص بر او باشد، آن را
تجويز نمىكنيم. بهويژه در تبليغ احكام دين كه سهو در آن، نوعى نقص محسوب مىشود
و موجب از بين رفتن وثوق و اعتماد به وعدهها و تهديدهاى حضرت مىشود. بنابراين،
آنچه در نصّ صحيح داريم كه «اسها» بر پيامبر- صلواتالله عليه و آله- واقع شده، آن
را مىپذيريم.[5]
به گمان او،
روايت زراره[6] نيز توان برابرى با احاديث
سهو نبى را ندارد؛ چراكه هم ضعيف است[7]
و هم قابل تأويل. وى در خاتمه، ادّعا مىكند كه بسيارى از محدّثان، همرأى اويند؛
چراكه:
اخبار سهو
نبى را نقل كردهاند، كه در نقل آنها سكوت كردهاند و آنها را ردّ
نكردهاند؛
پس «موافقت سكوتيه» با اين اخبار دارند.[8]
شيخيوسف
بحرانى در اين بحث، بزنگاه مطلب را به صراحت معرّفى كرده و دقيقاً بر محلّ اختلاف
ميان اصوليان و اخباريان انگشت نهاده است. وى با لحنى گلايهآميز مىگويد: