و نيز گواه مورد فوق روايتى است كه از عثمان بن ابى العاص نقل شده است، چون موردى را كه جاى آيه‌اى تعيين‌شده نام مى‌برد.[1] و مؤيد اين مورد روايت ديگرى است از ابن عباس و سدى‌[2] ليكن ما معتقديم تعيين جاى آيات در موارد كمى صورت گرفته است چون كه قرآن به طور عمده به صورت سوره‌هاى كامل نازل گشته است به استثناى سوره بقره بنا بر آنچه كه ظاهر خواهد شد. بحث در اين باب هنگام سخن از مصاحف زمان پيامبر- ص- خواهد آمد.

نكات روشنگر

الف: به نظر مى‌رسد، كتابت قرآن از مكه شروع شده است و ماجراى اسلام آوردن عمر گواه اين مطلب است. عمر در خانه خواهرش با دو صحيفه برخورد مى‌كند كه آياتى از قرآن بر آن دو نگاشته شده است. خواستار خواندن آنها مى‌شود وقتى كه آيات اين دو صحيفه بر او قرائت مى‌گردد اسلام مى‌آورد[3].

[1] الاتقان، ج 1، ص 60 و ر ك: التمهيد، ج 1، ص 213. بحوث فى تاريخ القرآن و علومه، ص 103.

مباحث فى علوم القرآن، ص 140 و 145 به نقل از: احمد به اسناد حسن و كنز العمال، ج 2، ص 10 به نقل از: احمد.

[2] ر ك: تفسير مجمع البيان، ج 2، ص 394، الجامع لاحكام القرآن، ج 1، ص 60 و 61 و التمهيد، ج 1، ص 213.

[3] تاريخ قرآن آبيارى، ص 108 و 109 علوم القرآن الكريم، ص 153 و ر ك: الصحيح من سيرة النبى الاعظم، ج 2، ص 87- 90 به نقل از: منابع بى‌شمارى. كشف الاستار، ج 3، ص 169 و مجمع الزوائد، ج 9 ص 63.