هم چنان كه عسقلانى و ديگران تصريح مى‌كنند: اوّلين كسى كه در مكه آيات قرآن را نوشت عبد اللّه بن سعد بن ابى سرح بود[1].

ابن كثير هنگام رد ادعاى اوّلين كاتب وحى بودن ابى بن كعب مى‌گويد: «ابى بن كعب هنگام نزول سوره‌هاى مكى نبود و آنها را صحابه مكى نوشتند[2]».

ب: بعيد نيست مسلمانان آنچه را كه در مكه از آيات قرآن نوشته بودند به مدينه آوردند و براى همين است كه در ميان سوره‌هاى مدنى گاهى آيات مكى مشاهده مى‌شود اگر چه گفته مى‌شود مسلمانان آيات مكى را حفظ كرده بودند و بعدها در مدينه آنها را تدوين نمودند.

ج: اوّلين آيات نازله بر پيامبر- ص- آيات اول سوره علق كه از قرائت و كتابت و ادوات كتابت نام مى‌برد. و گفته مى‌شود اين آيات به صورت مكتوب نازل گشته است‌[3]. در اين آيات تشويق خاصى از كتابت به عمل مى‌آيد. و اين تشويق در ديگر آيات قرآن كريم به صورت‌هاى متعدد از جمله نام بردن تمام ادوات كتابت ادامه مى‌يابد.

دليل سوم: «از من جز قرآن را ننويسيد»:

اهل سنت از پيامبر روايت كرده‌اند- اگر چه ما بخلاف آن معتقديم- كه حضرتش اجازه نوشتن چيزى جز قرآن را نمى‌داد و او بود كه فرمود: «از من جز قرآن را ننويسيد و هر كه جز آن چيزى نوشته است، آن را پاك كند»[4] و اگر هم اين حديث صحيح باشد مربوط به كاتبان وحى است و اين هم نتيجه دقت و علاقه پيامبر- ص- به حفظ آيات و

[1] فتح البارى، ج 9، ص 19 و السيرة الحلبية، ص 326.

[2] البداية و النهاية، ج 7، ص 340.

[3] الاتقان، ج 1، ص 24 به نقل از: ابن اشته در كتاب المصاحف و ر ك: علوم القرآن الكريم، ص 154.

[4] ر ك: تأويل مختلف الحديث، ص 286. جامع بيان العلم، ج 1، ص 76. مسند احمد، ج 3، ص 12، 21، 39 و 56 و ج 6، ص 182. سنن دارمى، ج 1، ص 119. تقييد العلم، ص 28- 32.

مجمع الزوائد، ج 1، ص 151 به نقل از: بزار. كنز العمال، ج 1، ص 179 به نقل از: بزار. اسرار المرفوعه، ص 9 به نقل از: مسلم و ترمذى و نسائى. صحيح مسلم، ج 8، ص 229 و فتح البارى، ج 9، ص 10 و 11.