فصل نهم: كلّيات مكارم اخلاقى اهل بيت‌

792. امام على عليه السلام‌- در توصيف پيامبر صلى الله عليه و آله-: پيامبر صلى الله عليه و آله بخشنده‌ترين، با ظرافت‌ترين، راستگوترين، نرم‌خوترين و خوش‌مشرب‌ترينِ مردم بود. هر كس در آغازْ او را مى‌ديد، از او مى‌هراسيد و چون با او حشر و نشر مى‌يافت، محبّت او در دلش رسوخ مى‌كرد.

793. امام حسن عليه السلام: از دايى خود، هند بن ابى هاله تميمى- كه توصيفگر آراستگى‌هاى پيامبر صلى الله عليه و آله بود- پرسيدم و گفتم: سخن گفتن او را براى من توصيف كن.

گفت: پيامبر صلى الله عليه و آله پيوسته غمگين بود و هماره در انديشه. آسودگى نداشت و بدون نياز، سخن نمى‌گفت. سكوتش طولانى بود. از آغاز تا پايان سخن، دهانش را كاملًا باز نمى‌كرد و سخنانى فراگير مى‌فرمود. كلامَش فصل بود كه در آن، نه فزونى ديده مى‌شد و نه كاستى. نرم‌خو بود و از خشكى و جسارت، بركنار. نعمت را هر چند ناچيز، بزرگ مى‌داشت و چيزى از آن را نمى‌نكوهيد. تغيير ذائقه دهندگانِ مدام را نه مى‌نكوهيد و نه مى‌ستود. دنيا و آنچه در آن است، او را به خشم نمى‌آورد. چون چيزى مانع حق مى‌گشت، سر از پا نمى‌شناخت. هيچ چيز، ياراى خشم او را نداشت تا آن كه حق را يارى كند. او براى خود، خشمگين نمى‌شد و براى خود، چيرگى نمى‌خواست. هر گاه اشاره مى‌كرد، با تمام كَفَش اشاره مى‌كرد