پيامبر صلى الله عليه و آله در زمان حياتشان، پيروى دينى و سياسى از ايشان است. بنا بر اين، وجوب تمسّك به اهل بيت آن بزرگوار پس از ايشان، به روشنى، بر مرجعيت دينى و سياسى آنان و وجوب پيروى از آنان دلالت دارد.

البتّه تمسّك و تبعيت دينى و سياسى در مورد امام حاضر و امام غايب، متفاوت است، چنان كه توضيح خواهيم داد.

3. چگونگى تمسّك به امام غايب‌

تا اين جا روشن شد كه بر پايه حديث ثقلين، اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله، تا قيامت باقى اند و تمسّك به آنان در دين و سياست، واجب است؛ امّا مسئله مهم، اين است كه: جامعه اسلامى چگونه مى‌تواند به امامى كه غايب است، تمسّك بجويد؟

با اندكى تأمّل، روشن مى‌شود كه تمسّك به امام غايب، به معناى پيروى از نايبان خاص و عامّ او، تبليغ و ترويج مكتب اهل بيت، پيكار با موانع ظهور او، تلاش براى برقرارى پيوند ميان قرآن و عترت و دين و سياست، و در نهايت، زمينه‌سازى فرهنگى، سياسى و اقتصادى براى حكومت جهانى اسلام به رهبرى اهل بيت عليهم السلام است و اين، كارى است كارستان و بس دشوار. امام صادق عليه السلام در اين باره مى‌فرمايد:

إنَّ لِصاحِبِ هذا الأمرِ غَيبَةً، المُتَمَسِّكُ فيها بِدينِهِ كَالخارِطِ لِلقَتادِ.[649]

صاحب اين امر، غيبتى دارد. چنگ زننده به دين در زمان غيبت، همانند كسى است كه خارهاى مغيلان را [با كشيدن شاخه‌آن در داخل مُشت‌] مى‌كَنَد.

بدين سان است كه ولايت‌مداران واقعى و متمسّكان به اهل بيت عليهم السلام در عصر

[649]. الكافى: ج 1 ص 335 ح 1، كمال الدين: ص 346 ح 34، الغيبة، نعمانى: ص 169 ح 11، الغيبة، طوسى: ص 455 ح 465، بحار الأنوار: ج 52 ص 111 ح 21.