يك‌جا گِرد آورد، و بعداً به صورت مجاز در باره كسانى به كار رفته كه نَسَب، آنها را دور هم جمع كرده است.

جامع و مشترك ميان همه اين معانى، نزديكى و پيوند افراد يا اشيا با آن كسى است كه اهل او خوانده مى‌شوند. از اين رو، هر چه نزديكى مورد اشاره، بيشتر و پيوند قوى‌تر باشد، صدق عنوان «اهل» بر آنان كامل‌تر خواهد بود.

كلمه «بيت» نيز چنانچه به افراد حقيقى اضافه شود، به معناى خانه مسكونى يا طايفه و عشيره آنهاست؛ اما اگر به شخصيت حقوقى انسان و يا معانى ديگرى اضافه گردد (مانند: «بيتِ رياست»، «بيت قضاوت»، «بيت مرجعيت»، «بيت علم» و «بيت نبوّت»)، به معناى خاندانى است كه با آن معنا پيوند و نزديكى دارند.[3]

اهل بيت، در قرآن و حديث‌

در قرآن كريم نيز هماهنگ با لغت، واژه «اهل» به كسانى اطلاق شده كه نوعى پيوند و وابستگى، آنها را گرد آورده، مانند: «أهل القرى»،[4] «أهل المدينة»،[5] «أهل الإنجيل»[6] و «أهل التقوى».[7] تركيب «اهل بيت» سه بار در قرآن به كار رفته است:

1. در داستان موسى عليه السلام، آن گاه كه نوزاد بود و خواهرش به فرعونيان گفت:

«هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‌ أَهْلِ بَيْتٍ يَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَ هُمْ لَهُ ناصِحُونَ.[8]

آيا شما را به خانواده‌اى راه‌نمايى كنم كه سرپرستى او را به عهده گيرند و خيرخواه اين كودك باشند؟».

[3]. براى اطّلاع بيشتر، ر. ك: دائرة المعارف قرآن كريم: ج 5 ص 77- 128.

[4]. اعراف: آيه 96.

[5]. توبه: آيه 101.

[6]. مائده: آيه 47.

[7]. مدّثّر: آيه 56.

[8]. قصص: آيه 12، احزاب: آيه 33.