هرچند گفته اند كه ابن عمر از اين موضعِ خود دست كشيد و به مَسح بر پا افزار گراييد ، ليكن مهم ـ در اينجا ـ اين است كه وى در زمان حياتِ پدرش ، مسح بر كفش را نمى پذيرفت . از اين موضعِ وى در آن زمان (و ديگر جهت گيرى هايى كه در دفاع از احكام ثابت شريعت ـ بر ضد اجتهادات پدرش ـ بروز يافت) نمى توان چشم پوشيد ; چراكه اصالتِ وضوى مسحى را مى نماياند و بر درستى آن مُهر تأييد مى زند .

رجوع ابن عُمَر از مَسح بر پاافزار و عدم رجوع وى ، چندان مهم نمى باشد ; چراكه اين امر به شرايطى باز مى گردد كه وى در آن مى زيست . به نظر مى رسد وى موضع سياسى ثابتى نداشت و در اواخر عمر ، پيرو حكومتِ امويان شد .

در زمان خلافت امام على (عليه السلام) مكتب تعبّد محض (كه به نقل و نگارش

[207] . بنگريد به ، منع تدوين الحديث : 256 ـ 262 (اثر نگارنده) .

[208] . سوره مائده (5) آيه 6 -

[209] . بنگريد به ، مسند احمد 1 : 366 -