مرضش شدّت پيدا كند و يا ديرتر بهبودى حاصل كند و از موارد جبيره نباشد، بايد تيمّم كند.

(مسأله 280) كسى كه آب برايش ضرر دارد و ضرر آن به قدرى است كه ارتكاب آن حرام مى‌باشد، اگر با علم به ضرر و توجّه به حرمت وضو بگيرد يا غسل كند، وضو و غسلش باطل است، ودر غير اين صورت صحيح مى‌باشد.

چهارم: مصرف كردن آب در جاى ديگر برايش الزامى باشد، مانند تطهير مسجد يا تطهير بدن و لباس براى نماز، كه اگر در اين موارد از روى غفلت با آب وضو بگيرد يا غسل كند، وضو و غسلش صحيح است.

پنجم: از استعمال آب عذر شرعى داشته باشد، مثل اين كه آب در محلّ غصبى يا در ظرف غصبى باشد و صاحب ملك يا صاحب ظرف راضى به تصرّف در آن نباشد.

(مسأله 281) در تنگى وقت احتياط مستحب اين است كه تيمّم كرده نماز را با تيمّم بخواند، سپس وضو گرفته يا غسل نموده نماز را قضا كند.

(مسأله 282) اگر احتمال بدهد كه مى‌تواند وضو گرفته همه نماز و يا بنابر احتياط واجب مقدارى از نماز- ولو يك ركعت آن- را با وضو بخواند، بايد چنين كند و نمى‌تواند به تيمّم بسنده كند.

چيزهايى كه تيمّم بر آنها صحيح است‌

بر هر چيزى كه زمين ناميده مى‌شود، اگر چه مانند سنگها و تخته سنگها، سفت و سخت باشد، تيمّم جايز است، اگر چه در صورت امكان تيمّم بر خاك، احتياط مستحب است.

(مسأله 283) چيزى كه انسان بر آن تيمّم مى‌كند بايد پاك باشد.

(مسأله 284) چيزى كه در اصل از زمين به دست آمده، ولى اكنون بر آن‌