دست آورد [1]، اگر قيمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد بنابر احتياط، خمس آن واجب است.

مسأله 1835- كسى كه كسبش غواصى يا بيرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد و چيزى از مخارج سالش زياد بيايد، لازم نيست دوباره خمس آن را بدهد.

مسأله 1836- اگر بچه‌اى معدنى را بيرون آورد، يا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد، يا گنجى پيدا كند، يا به واسطه فرو رفتن در دريا جواهرى بيرون آورد، ولىّ او بايد خمس آنها را بدهد.

6- غنيمت‌

مسأله 1837- اگر مسلمانان به امر امام عليه السلام با كفّار جنگ كنند و چيزهايى در جنگ به دست آورند، به آنها غنيمت گفته مى‌شود و مخارجى را كه براى غنيمت كرده‌اند، مانند مخارج نگهدارى و حمل و نقل آن و نيز مقدارى را كه امام عليه السلام صلاح مى‌داند به مصرفى برساند و چيزهايى كه مخصوص به امام است بايد از غنيمت كنار بگذارند، و خمس بقيه آن را بدهند.

7- زمينى كه كافر ذِمّى از مسلمان بخرد

مسأله 1838- اگر كافر ذمى زمينى را از مسلمان بخرد، بايد خمس آن را از همان زمين يا از مال ديگرش بدهد. و نيز اگر خانه و دكان و مانند اينها را از مسلمان بخرد [2]، بايد

[1] اقوا آن است كه خمس آن در صورتى واجب است كه به تنهايى يا با منفعت‌هاى‌ديگرش كه كسب كرده از مخارج سالش زياد بيايد، و شرط است كه اين كار نيز كسب او باشد و الّا واجب نمى‌شود.

[2] در مثل خانه و دكان اگر زمين على‌حده قيمت شود و خريدارى شود خمس دارد، و اگردكان بفروشد و زمين آن به تبع دكان منتقل شود خمس ندارد، و احتياط آن است كه اگر از مال ديگرش غير از پول مى‌خواهد بدهد به اذن حاكم باشد.