یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 410

انسان - تعریفها

حیوان ناطق (تعقل کننده و تعمیم دهنده و تجریدکننده و استدلال کننده و قانون یاب)، خودآگاه (!)، جهان آگاه (به معنی جهان بینی که ماهیت فلسفی دارد و تمام جهان را یکجا ارزیابی میکند، نه به مفهوم علمی محض که علم از دو سو به نمیدانم میرسد)، مطلق طلب، لایتناهی، سیری ناپذیر، غیرمعین، پیشرونده، آزاده، عصیانگر، خواستار نظم، غریب (تنها)، مضطرب، ماوراء جو، عقیده پرست، ایده آل خواه، آینده گرای، متعصب، ابزارساز (حیوان ابزارساز، تعریفی که بنیامین فرانکلین کرد و مارکسیسم پذیرفت)، دارای شناخت (قدرت شناخت را دارد نه تنها احساس، که البته مساوی است با تعقل کننده و ناطق)، حیوان اجتماعی، حیوان آزاد، حیوان مسؤول، حیوان دوچهره، تخیل آفرین، عاشق، معنوی، دروازه معنویت، آرزودار، حیوان مکلف (کانت)، حیوان جاندار به معنی واقعی (دکارت)، حیوان ماوراء الطبیعی (به معنی واجد مفاهیم ماوراء الطبیعی)، حیوان عالم و مؤمن (کتاب (درسهایی از اسلام) تألیف خودم)، حیوانی مانند حیوانات دیگر بدون تفاوت (هابز، رجوع شود به کتاب (آزادی فرد و قدرت دولت) و کتاب (حقوق بشر) ابوسعیدی ص 142)، حیوان نوع پرست، حیوان باوجدان، عالم صغیر، حیوان لیبدو (نظریه فروید، رجوع شود به کتاب (فروید و فرویدیسم)، فلیسین شاله، ترجمه وکیلی، ص 172)، انسان صاحب ضمیر ناخودآگاه (ایضاً فروید)، حیوان خلّاق و آفریننده، حیوان فیلسوف، حیوان پارسا، حیوان عدالتجو، حیوان حکیم یا فیلسوف، حیوان حقیقت جو، حیوان زیبایی طلب، حیوان آزاد از جبر محیط، حیوان مخلص

انسان، دروازه معنویت - ارزشها، نظام ارزشها، انقلاب ارزشها

1. انسان همیشه دروازه معنویت بوده است. یکی از دروازههایی که از وجود انسان به معنویت بازمی شود، یک سلسله معانی (نه مواد)