responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : کلیات علوم اسلامی ط-صدرا المؤلف : مطهری، مرتضی    الجزء : 1  صفحة : 194

پسرش اسماعیل بن اسحاق بن ابی سهل بن نوبخت و پسر دیگرش علی بن اسحاق و نوادهاش ابو سهل اسماعیل بن علی بن اسحاق بن ابی سهل بن نوبخت که او را شیخ المتکلّمین در شیعه لقب دادهاند و حسن بن موسی نوبختی خواهر زاده اسماعیل بن علی و عدّهای دیگر از این خاندان همه از متکلّمین شیعهاند.

ابن قبّه رازی در قرن سوم و ابو علی بن مسکویه حکیم و طبیب معروف اسلامی صاحب کتاب طهارة الاعراق نیز از متکلّمین شیعه در اوایل قرن پنجم است.

متکلّمین شیعه فراواناند. خواجه نصیر الدین طوسی فیلسوف و ریاضی دان معروف صاحب کتاب تجرید الاعتقاد و علّامه حلّی فقیه معروف و شارح تجرید الاعتقاد از متکلّمان معروف قرن هفتم میباشند.

خواجه نصیر الدین طوسی که خود حکیم و فیلسوفی متبحّر است، با تألیف کتاب تجرید الاعتقاد محکمترین متن کلامی را آفرید. پس از تجرید هر متکلّمی- اعمّ از شیعه و سنی- که آمده است به این متن توجه داشته است. خواجه نصیر الدین تا حدّ زیادی کلام را از سبک حکمت جدلی به سبک حکمت برهانی نزدیک کرد. ولی در دورههای بعدتر کلام تقریباً سبک جدلی خود را به کلّی از دست داد، همه پیرو حکمت برهانی شدند و در حقیقت «کلام» استقلال خود را در مقابل «فلسفه» از دست داد.

فلاسفه شیعی متأخّر از خواجه، مسائل لازم کلامی را در فلسفه مطرح کردند و با سبک و متد فلسفی، آنها را تجزیه و تحلیل کردند و از متکلّمین که با سبک قدیم وارد و خارج میشدند موفّقتر بودند. مثلًا صدر المتألّهین یا حاجی سبزواری اگر چه در زمره متکلّمان به شمار نیامدهاند اما از نظر اثر وجودی از هر متکلّمی اثر وجودی بیشتر داشتهاند.

حقیقت این است که اگر به متون اصلی اسلام یعنی قرآن، نهج البلاغه، روایات و ادعیه مأثوره از اهل بیت مراجعه کنیم، این سبک را از آن سبک به زبان و منطق اصلی پیشوایان دینی نزدیکتر میبینیم. در اینجا ناچاریم به همین اشاره قناعت نماییم.

اسم الکتاب : کلیات علوم اسلامی ط-صدرا المؤلف : مطهری، مرتضی    الجزء : 1  صفحة : 194
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست