تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 446

در فهم آن درمانده‌ام! گفتم: کدام آیه است؟ گفت: آیه «وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ» [1] بارها فرمان داده‌ام تا سر از تن یهودی یا نصرانی جدا سازند و خود نگریسته‌ام تا دم مرگ چه می‌گوید.- ولی تا موقعی که خاموش می‌گردید- ندیده‌ام لب‌هایش حرکت کند! گفتم: امیر به سلامت باد، تأویل آیه چیز دیگری است! گفت:
چگونه است؟ گفتم: مقصود آن است که پیش از رستاخیز، عیسی بن مریم دوباره به دنیا باز خواهد گشت و از یهودیان و نصرانیان کسی نمی‌ماند، مگر آنکه پیش از مرگ عیسی به او ایمان می‌آورد و پشت سر امام مهدی به نماز می‌ایستد. گفت: وای بر تو؛ تو کجا و چنین تأویلی کجا! بگو از کجا این تأویل را دریافت کرده‌ای؟ گفتم: آن را محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب علیهم السّلام به من آموخت. گفت: به خدا سوگند آن را از چشمه‌ای زلال دریافت کرده‌ای» [2].
حجاج گمان برده بود که ضمیر در «قبل موته» به «من أهل الکتاب» برمی‌گردد.
امام به گونه‌ای آیه را تفسیر کردند که ضمیر به حضرت مسیح برگشت دارد و با این تفسیر شبهه و ابهام برطرف شد.
امام فخر رازی نیز این داستان را آورده، ولی آن را به جای امام باقر علیه السّلام به محمد بن الحنفیه نسبت داده است. می‌گوید: «حجاج با چوبی که در دست داشت بر زمین می‌کوبید و می‌گفت: آن را از چشمه‌ای زلال فرا گرفته‌ای» [3].

نقش اهل بیت در تفسیر

نقشی که امامان اهل بیت علیهم السّلام در تفسیر قرآن ایفا کردند، نقش تربیتی- آموزشی و راهنمایی مردم به راه‌های تفسیر بود.
اینان بیان کردند که شیوه شایسته برای فهم معانی کلام خدا چیست و کیفیت داشته و کسب علم نموده است. ابو جعفر طبری درباره او می‌گوید: «کان فقیها قارئا عالما». ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج 4، ص 371.

[1] «و از اهل کتاب کسی نیست مگر آنکه پیش از مرگ به او ایمان می‌آورد». نساء 4: 159.
[2] تفسیر قمی، ج 1، ص 158. نیز طبرسی در مجمع البیان، ج 3، ص 137 این مطلب را آورده است.
[3] التفسیر الکبیر، ج 11، ص 104.

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 446

صيغة PDF

شهادة

الفهرست