اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 447
احاطه بر نکات دقیق و اسرار این کلام جاودانه الهی چگونه است؛ لذا تفسیر اینان از قرآن که در قالب روایات به ما رسیده است، جنبه الگویی دارد که بر امت و دانشمندان عرضه داشتهاند تا شیوههای تفسیری را بیاموزند؛ آن هم شیوههایی که بر پایههایی مستحکم و اصولی استوار بنا نهاده شده است. نکات ظریفی که در لا به لای حجم فراوان تفاسیری که از ایشان وارد شده است کاشف از علاقه فراوان ایشان به تعلیم و تربیت افراد شایسته برای راه یافتن به تفسیر قرآن است تا آنان را به نکتهها و ریزه کاریهای این برترین کتاب آشنا سازند. آری، اینان وارثان قرآن عظیم و حاملان و تبیین کنندگان آن برای مردم در کمال امانت و صداقتاند تا قرآن را برای ایشان کریمانه تفسیر کرده به آنان تحویل دهند. در صفحات آینده، نمونههایی از تفسیر مأثور از امامان اهل بیت علیهم السّلام را خواهیم آورد که شاهد بر این مدعا است که تفاسیر ائمه، شیوه آموزشی و کیفیت تفسیر و روش استنباط معانی حکمتآمیز قرآن کریم را دارد. اینک اشاره به چند نکته ضروری است:
در هم آمیختگی تفاسیر نقلی
در تفاسیر منقول از امامان اهل بیت علیهم السّلام نوعی خلط میان تفسیر ظاهر و باطن به چشم میخورد؛ همان طور که در بعضی موارد بین تفسیر و تطبیق مصادیق آن نیز اشتباهاتی رخ داده است؛ به این شکل که آنچه در روایت ذکر شده و بدان تصریح شده است مصداق یا یکی از بارزترین مصادیق آیه است، ولی برخی آن را تفسیر کامل آیه پنداشتهاند؛ لذا جدا ساختن این دو امر و فرق میان آنها ضروری مینماید تا راه صواب مشخص گردد. 1. از جمله این موارد روایاتی است که در تفسیر «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» وارد شده که مقصود از اهل الذکر آل محمدند. این آیه در سوره نحل چنین است: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ إِلَّا رِجالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ بِالْبَیِّناتِ وَ الزُّبُرِ» [1].
[1] «و پیش از تو هم جز مردانی که بدیشان وحی میکردیم، گسیل نداشتیم؛ پس اگر نمیدانید از پژوهندگان
اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 447