تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 107

موجب نزدیکی بندگان به طاعت و دوری آنان از معصیت می‌شود) است که از آیه مبارکه به دست می‌آید.
مسأله دیگر «حبّ فی اللّه و بغض فی اللّه» است که پایه ایمان و اساس عقیده و انگیزه تلاش و جدیت در کار است؛ لذا امام صادق علیه السّلام فرمود: «آیا ایمان چیزی جز حب و بغض است؟» [1]. آنگاه حضرت آیه شریفه «وَ لکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ ...» را تلاوت فرمود. در جای دیگر خداوند می‌فرماید: «قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ» [2].
نکته سومی که از آیه استفاده می‌شود این است که هدایت بندگان توسط خداوند نوعی فضل و رحمت است که از مقام فیض قدسی پروردگار افاضه می‌شود نه آنکه از وظایف پروردگار باشد. «فَلَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخاسِرِینَ» [3]. یا در آیه دیگر چنین آمده است: «وَ ما کُنْتَ تَرْجُوا أَنْ یُلْقی إِلَیْکَ الْکِتابُ إِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ» [4].
انسان- به ذات خود- حقی بر خدا ندارد بلکه خداوند تفضّلا انسان را در کنف رحمت خویش قرار می‌دهد: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ» [5]؛ لذا در دنباله آیه مورد بحث می‌فرماید: «فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ نِعْمَةً وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ» [6].
از مسائل دیگر مورد بحث در این سوره، مسأله همکاری در زندگی اجتماعی است، می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ» [7]. در این آیه به مسأله مساوات و برابری اشاره شده و نشان

[1] کافی، ج 2، ص 125، حدیث 5.
[2] «بگو: اگر خدا را دوست دارید از من پیروی کنید تا خدا دوستتان بدارد». آل عمران 3: 31.
[3] «و اگر بخشش و رحمت الهی درباره شما نبود از زیان‌کاران می‌شدید». بقره 2: 64.
[4] «و امید نداشتی که کتاب آسمانی بر تو فرود آید مگر [به واسطه رحمتی از جانب پروردگارت».
قصص 28: 86.
[5] «سپاس خدای را که ما را رهنمون شد و اگر خداوند راهبر نمی‌شد، هرگز ره نمی‌یافتیم». اعراف 7: 43.
[6] «بخشش و نعمتی است از جانب خدا، و خداوند دانا و حکیم است». حجرات 49: 8.
[7] «هان ای مردم؛ همانا ما شما را از یک مرد و یک زن آفریده‌ایم و شما را به گروه‌ها و قبیله‌ها در آورده‌ایم تا با یک دیگر انس و آشنایی یابید، بی گمان گرامی‌ترین شما در نزد خداوند پرهیزگارترین شماست».
حجرات 49: 13.

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 107

صيغة PDF

شهادة

الفهرست