ثبوتى الهى است، يعنى او به حقيقت خويش ذات را به صفات پوشانيد [يعنى لباس صفات در بر نمود] و بدين مناسبت در كتاب صحيح [در حديث‌] آمده كه:

نخستين كس از خلايق كه روز قيامت لباس مى‌پوشد [يا پوشانيده مى‌شود] إبراهيم عليه السلام است، زيرا اين پاداش مناسبى است. و وى را ظاهريت برزخيت اولين است و او نخستين كسى است كه به وى، كليات احكام وجوب در مرتبه امكان كمال يافت، پس هر حكمى كلى از آن [احكام وجوب‌] به قابليتى كه بدان، اثر آن حكم كلى در وجود ظاهر گرديد مقابل شد، و آنها كلماتى هستند كه تمامشان كرد و از پى إتمام آنها امام بر مردم آمد(1).

3/ 5 و اما خله ديگرى: آن اختصاص به پيغمبر ما محمد صلى الله عليه و آله دارد كه هيچ پرده و حجابى با آن نيست، زيرا اقتضاى اولى مقابل شدن با تعينات مخصوصى از تعينات حق تعالى است كه از آنها تعبير به صفات و به قابليات ذاتى مى‌شود و بدانها جهت غيريت كه همان لوازم حقيقت قابل است [ثبوت مى‌يابد]، برعكس خله مصطفى صلى الله عليه و آله، براى اينكه مقابله در آن بين صفات ظاهر و بين صفات باطن بودن حق تعالى- با احديت عينى كه عبارت از هويت موصوف به ظهور و بطون است- واقع شده، از اين روى، پيغمبر صلى الله عليه و آله شبيه‌ترين خلايق به إبراهيم عليه السلام بود و زنده كننده دينش، زيرا به سبب تحقق يافتن به هويت، دو طرف- يعنى ظاهر و باطن- زندگى و تعين مى‌يابد، چون هيچ ظهورى نيست جز از بطونى پيشين. پس اسم باطن اولين تعينات هويت است، در اين صورت استناد آن دو به آن [هويت‌] و توقف و بستگى داشتن آن دو، بر آن ثابت گشت.

4/ 5 و حضرت خليل و پيغمبر ما- كه درود الهى بر آنان باد- از اين مطلب به زبان رمز و اشاره خبر داده‌اند. در اخبار نبوى آمده است كه: در روز