افرادي که با بهره وري از اخلاص در اين اوج قرار مي گيرند ، در شهود خود از آفت ترديد و شک مصون بوده و در مسير شهود ، در حکم صراط مستقيم و موازين قسط هستند .

مصونيت آنها از ترديد و شک ، از اين جهت است که موطن شک ، جايگاهي است که شيء مورد نظر ، داير بين چند امر باشد ؛ مانند وقتي که در يک قفسه چند نوع کتاب باشد و دور به کتابي واحد نظر شود . در اين صورت ، در تشخيص نوع آن کتاب ترديد راه خواهد يافت ؛ ليکن حقايق عقلي و در رأس آنها حقيقت مطلق ، واقعيات گسترده و بي کراني هستند که از محدوديت و در نتيجه تعدد مصون هستند و به همين دليل ، اگر فردي به آنها نائل شود ، در معرض ترديد و شک قرار نمي گيرد و کسي که از شهود کلي برخوردار باشد ، شهود برزخي و جزئي او نيز تحت اِشراف شهود کلي قرار گرفته و از سلامت و مصونيت برخوردار مي شود .

امّا افرادي که در مراتب نخست سلوک هستند ، نظير فردي هستند که در حوزه دانش حصولي به آسمان نظر دوخته و به رصد ستاره يا ماه مشغول است . البته در اين مورد ماه و ستاره خارجي محسوس بالعرض او هستند ؛ ليکن او در اين احساس ، اگر از ضعف باصره در رنج باشد ، در مشاهده خود ، گرفتار اشکال ، شک و ترديد مي شود و براي تصحيح آنچه ديده است ، به خبر کسي اعتماد مي ورزد که بر سلامت ديده او واقف است .

در مسير سلوک نيز کسي که از شهود مشوب برخوردار ، اوّلاً در متن شهود از يقيني که ناظران به حقايق عقلي دارند ، بي بهره است ، و ثانياً براي تحصيل يقين ناگزير از توزين يافته خود با دريافت موازين قسط است و اين توزين گاه در مکاشفه به صورت شهودي واقع مي شود و گاه نيز پس از تبديل مشهود به مفهوم ، از طريق بررسي حصولي مفهومِ دريافت شده - که البته با طريقي منطقي انجام مي شود - شکل