مي باشد ، بايد چنين تفسير شود که مبادي تصوري اصل استدلال مزبور امکان ماهوي است ، نه امکان فقري ، و همچنين مفهوم موجود جامع بين واجب و ممکن است ، نه حقيقت وجود ؛ ليکن همه عناوين ياد شده ، حکايت از واقعيت هاي عيني دارند ؛ يعني بعد از فرض وجود اشيا يا شيئي در واقع ، بحث مي شود که آن موجود واقعي يا واجب است يا به واجب مستند است ، نه آن که موجود يا واجب است يا به واجب مستند است ، به نحو مشروط که اگر چيزي در خارج موجود بود و واجب نبود ، حتماً به واجب استناد دارد ، چون در اين حال ، چيزي در خارج اثبات نمي شود و رسالت فلسفه الهي به انجام نمي رسد ، زيرا مهم ترين وظيفه فلسفه اثبات موجود عيني به نحو تنجيز است ؛ نه تعليق .

برهان وجودي « سنت آنسلم » ، همان طور که در متن کتاب آمده است ، خلط بين حمل اولي ذاتي و حمل شايع صناعي است و چون يکي از وحدت هاي معتبر در تناقض همان وحدت حمل است ، اگر عنوان « وجودي که بزرگ تر از آن نتوان تصور کرد » ، در خارج موجود نباشد ، هيچ گاه تناقض لازم نمي آيد ، زيرا چنين عنواني به حمل اولي بزرگ تر است و به حمل شايع بزرگ تر نيست ، و چون سلب و ايجاب ، يک سنخ حمل نيست ، لذا تناقض نخواهد شد .

هرگز دليل موهوم آنسلم ، با مبناي وحدت عين و ذهن ، يا با مبناي پذيرش مُثُل افلاطوني حل نمي شود ؛ با اين توجيه که در صورت نخست ، چون عين و ذهن يکي است ، آن چه در ذهن تصور مي شود ، همان عين است ، زيرا نه چنين مبنايي درست است و نه آنسلم به چنين انديشه ناصوابي مبتلاست ، و نه چنين بنايي را مي توان بر آن مبناي متزلزل استوار نمود ، زيرا نقض هاي فراواني دارد که تعدد واجب و تصور شريک يا شرکا براي او ، برخي از آن نقوض هستند .

توجيه بر اساس مبناي دوم به اين صورت است که چون تمثّل ذهني از خارج