و تفسيري است که انسان به آن مي کند .

حيات و زندگي انسان به تصور محبّت و تصوير دلدادگي قائم نيست ، بلکه نفسِ محبت و دلدادگي است و آدمي در جاذبه آن مجذوب است و اين جاذبه عملي را بدون ترديد ، جاذبي واقعي است و افراد پس از احساس اين جاذبه و با اتّکا به نيرويي که از آن مي گيرند ، به تناسب تفسير و تعبيري که از آن دارند ، به زندگي خود جهت مي دهند و با وصول به آنچه ترسيم نموده اند ، در صورتي که تفسير آن ها درست باشد ، به قرار و آرامشي که حاصل وصال محبوب است ، نايل مي شوند ؛ ليکن اگر تفسير غلط باشد ، محبوبي را که براي خود ترسيم کرده اند ، کاذب است ؛ البته در جايي که محبّت کاذب باشد ، نفرت صادق است .

قوام برهان فطرت در هنگام استفاده از محبّت به اين است که محبوب حقيقي انسان ، هيچ يک از کمال هاي دنيوي ، بلکه هيچ يک از امور محدود و مقيّد جهان نيست و آدمي هرگز اموري را که در مقطعي خاص ظهور داشته و به دليل محدوديت در مراتب ديگري افول دارند ، دوست نمي دارد ، بلکه انسان دوستدار حقيقت مطلق و نا محدود بوده و اگر به دنبال کمال هاي محدود و مقيّد نيز مي رود ، به دليل نشانه اي است که اين امور به درستي يا دروغ نسبت به آن حقيقت نا محدود دارند .

اگر اشياي محدود در ارايه ، نسبت به خداوند صادق باشند و انسان را به خود فرا نخوانند و به سوي خداوند راهنمايي کنند ، محبت به آن ها که در طريق محبّت به آن حقيقت نا محدود حاصل مي شود ، محبتي مجازي است ، زيرا مجاز ، يعني معبر و محلّ جواز و گذر ، و موجود محدود چون سر پل عبور به نامحدود باشد ، محبت به آن مجازي است ؛ ليکن اگر اشياي محدود به گونه اي نباشند که راه به سوي خداوند ارايه دهند ، بلکه به سوي خود فرا خوانند ، محبت به آن ها محبّتي سرابي و کاذب است و شيء کاذب و غلط ، هرگز راه رسيدن به صادق و حق نخواهد بود ؛ از