بلکه آيت و نشانه اي از فيض و فضل بي کران خداوندي خواهد بود که همه نعم و منن او قديم است ؛ « و کل منّک قديم » . 1

البته اين قدمت نيز همانند جاودانگي و دوام بهشتيان ، به ذات و حقيقت ممکنات مربوط نبوده ، بلکه به افاضه و فضل الهي و در نتيجه به وجود نامتناهي خداوند باز مي گردد و استناد آن به عالم و مخلوقات به حقيقت نمي تواند باشد ، بلکه به مجاز است ، زيرا اگر قدمت به ذات ممکنات استناد يابد ، امکان که لازمه ذات و ماهيت آن هاست ، به ضرورت و وجوب منقلب مي شود ؛ در اين حال آن چه لازمه ذات است ، لازمه ذات نبوده و در نتيجه اجتماع نقيضين لازم مي آيد که محال است .

بيان فوق در امتناع قدمت مخلوقات ، در صورتي مورد خواهد داشت که يک موجود ممکن بخواهد به تنهايي از فيض الهي بهره مند شده باشد ؛ ليکن در سلسله غير متناهي معدّات چنين موجودي نيز وجود نخواهد داشت ، زيرا در تسلسل تعاقبي ، موجوداتي که در عالم تحوّل و تغيير بوده اند ، در هر يک از حلقات سلسله به تنهايي در معرض تغيير و تحول قرار داشته و حادث و فاني است ، چون اموري نظير معناي سلسله يا مجموع مفاهيم ذهني اي هستند که از نظر به کثرات در ظرف ذهن حادث مي شوند و واقعيتي خارجي مغاير با آحاد سلسله ندارند ، پس در متن حوادث متوالي زماني هرگز موجودي که توان استفاده از فيض قديم الهي را به گونه اي که قدمت آن به تنهايي ، فيض نامحدود را ارايه دهد ، وجود ندارد و بدين ترتيب است که فيض ، فضل و نعم الهي قديم است ، اما مستفيض و آن چه از فيض الهي بهره مند مي شود ، با نظر به ذات خود ، به طور مطلق ، مستهلک و فاني بوده و با استفاده از فيض الهي ، در عالم طبيعت که عالم تغيير و تحول است ، در همه موارد حادث و فاني است ؛ حکيم سبزواري در تبيين اصل فوق در منظومه مي گويد :