مطلق و انکار آن نيست ، زيرا در نزد ساکنان آن ديار که دو عالم را به ديدار جمال بي مثال واحد قهار پي نهاده اند ، تنها عقل نيست که حقير و اندک مي نمايد ، بلکه فرشتگان نيز به اين گناه که از آن عشق بي نصيب اند ، از حلقه وصال بيرون و همچون عقل محروم هستند .

به راستي شگفت است که علي رغم عبارات و متوني از قبيل آن چه گذشت ، دست انديشه و تفکر علمي و عقلي از مدّعيات ديني و دريافت هاي عرفاني کوتاه پنداشته شود و آن گاه اين کاستي به انديشوران ديني و نفس دين اسناد داده شود .

دليل اين همه ، حاکميت سفسطه و شکاکيت بر ذهنيت بسيط و ساده کساني است که نا آزموده و نا آشنا با تأملات فلسفي ، شتابزده و عجولانه ، گرفتار القائات گروهي شده اند که به دليل دفاع از ديانتي شرک آلود ، از تفکر عقلي محروم مانده و در اسارت ديدگاه هاي حس گرايانه در آمده اند ، متکلماني که براي دفاع از ايمان باطل و تباه خود ، چاره اي جز اين ندارند که پيروي از برهان را خلاف اقتضاي شريعت خويش ، بلکه الحاد آميز تلقي کنند .

البته دين و ايمان ساده لوحانه اي که از قالب کلام بيگانه با تعقّل اين گروه بيرون مي آيد ، چندان خطرناک است که براي گريز از خطرات احتمالي آن ، چاره اي جز کاستن از دايره شريعت و تقليل آن به حداقل امور ممکن نخواهد بود تا بدين وسيله مجال براي جولان آراي افراد و اهواي اشخاص به بيش ترين مقدار ممکن باقي بماند ؛ در اين صورت مدينه فاضله ديانت ، مدينه جماعت - دموکراسي - و سلوک و رفتار فردي و اجتماعي افراد نيز بر اباحيت و ليبراليسم مطابق خواهد شد و از طرفي به بهانه جلب عوام که هر روز به سمتي گرايش دارند ، خواص متفکري را که مي توانند ارکان فکري امت انساني و اسلامي باشند ، از صحنه ديانت مطرود مي پندارند .