خواص را كه قوه عاقله و متفكره پيكر مدينه فاضله انسانى اند علوم و معارف بكار آيند . اين طايفه , معجزات قولى را كه مائده هاى آسمانى و مأدبه هاى روحانى اند طلب مى كنند , نكته سنج و زبان فهم و گوهر شناسند و مى دانند كه كالاى علم كجائى و چگونه كالائى است , و به تعبير خواجه در شرح اشارات([ : الخواص للقوليه أطوع , و العوام للفعليه أطوع]) . و به قول عارف رومى :

پند فعلى خلق را جذاب تر *** كو رسد در جان هر با گوش و كر

اصولا انسان با حفظ موضوع و عنوان انسان , همان علوم و معارف و شوق و عشق به آنها و اعمال صالحه و اخلاق حسنه است , وگرنه سرمايه مادى خاك است كه بر باد است چه خود طفل خاكباز است كه([ : التراب ربيع الصبيان]) عاقل , مستسقى آب حيات كمال مطلق است , چنانكه عارف , محو در مطالعه جمال حق .

كلام رفيع ميرداماد در قبسات در معجزه قولى و فعلى

مرحوم ميرداماد قدس سره را در آخر قبسات كلامى منيع و رفيع