عرفان با آنها آشنا مي شويم، ظهورهاي نمودي و پديداري حقيقت هستند كه در ساحت تجربه ديني قرار دارند. با جمع اين دو نظر مي توان گفت كه انسان حقيقت را تجربه مي کند، ولي به روشي كه، به نظر كانت، دنيا را تجربه مي کند: يعني با درون داد اطلاعاتي از واقعيت خارجي كه ذهن بر حسب شاكله مقولاتي خودش تفسير مي کند، و بدين ترتيب آگاهي به عنوان تجربه پديداري معنادار به وجود مي آيد.[1]

شايد كانت به دليل اين ابهام به اندازه هيك قابل شماتت باشد. گاهي آنها از مابه ازاي تجربه به عنوان پديدار يا نمود صحبت مي کنند، زيرا از طريق درون داد فاهمه انساني است كه اشيا داخل اعيان جمع مي شوند، ولي در همان حال، هيك و كانت در برخي از موارد مي خواهند درباره چيزي كه غير قابل بيان است صحبت كنند، چيزي از تجربه انساني، شايد يك شيء بي نهايت.

ماورودس درباره اين موضوع با رغبت صحبت مي کند او خاطر نشان مي کند كه هيك اعلام كرده است كه واقعيت واحد است، در حالي كه عدد مقوله اي است كه فقط آن را براي نمود استفاده مي کنيم، نه بود و نيز اينکه هيك زبان عليت را براي بحث درباره ارتباط بين واقعيت و تجلي آن به كار مي گيرد، در حالي كه عليت يك رابطه پديداري و نمودي است. كانت نيز داراي همين اشكال بود. همين انتقادي را كه ماورودس عليه هيك مطرح مي کند مي توان در آثار نقد كانت نيز مشاهده كرد. يكي از مهمترين اين انتقادها اين است كه در صورتي كه بود، غيرقابل بيان باشد، فرض ساحت بودها هيچ چيزي را توضيح نمي دهد. با توجّه به اين نكته بود كه ايده آليسم آلماني كه بسياري از فلاسلفه آن را همان ديدگاه كانتي نموديي منهاي بود مي دانند، به وجود آمد. ولي اگر ساحت بودي را از فلسفه دين هيك كم كنيم، آنچه به جا مي ماند، صرفاً اين مدعاست كه همه اديان ساختارهاي كاملاً انساني اي هستند كه