از پروتستانتيسم ليبرال به کثرت گرايي ديني

پروتستانتيسم ليبرل با اين چهار ويژگي قابل تعريف است:

تفاسير غير متعارف[1] از کتاب مقدس و از اعتقادات را به راحتي مي پذيرد، خصوصاً زماني که اين تفاسير ملهم از توجه به ادعاهاي علوم طبيعي و تاريخ باشد؛ 2. شکاکيت عام نسبت به تأملات نظري در الهيات؛ 3. تأکيد بر حمايت ديني از اصول اخلاقي مدرن و اصلاح اجتماعي سازگار با آن اصول؛ 4. اين آموزه که گوهر دين نه در اصول جزمي، شريعت، اجتماع ديني يا مناسک، بلکه در تجربه ديني شخصي نهفته است.

در حالي که گاهي ليبراليسم ديني را با تجدد (‌مدرنيسم) يکسان مي دانند، پروتستانتيسم ليبرال را به عنوان شکل بخصوص مؤثري از تجدد بهتر درک مي کنيم، در حالي که در اينجا اصطلاح «تجدد» را براي همه نهضتهاي اصلاح ديني که بر نياز دين براي سازگاري خود با واقعيتهاي جهان معاصر متمرکز هستند، به کار برده ايم.

سير تکاملي از پروتستانتيسم ليبرال به سوي کثرت گرايي ديني تدريجي، بود. برخي از عناصر کثرت گرايي ديني را شايد بشود در نوشته هاي فردريخ شلاير ماخر بنيان گذار پروتستانتيسم ليبرال يافت، کسي که مهمترين مدعي کثرت گرايي ديني يعني جان هيک از افکار او متأثر بوده است.[2] شلاير ماخر