ب ـ صيانت در مراحل پس از ابلاغ :

تورات و انجيل با آن كه كتاب هايى آسمانى بودند و بر پيامبران الهى ـ موسى و عيسى (ع ) ـ نـازل شـدنـد، امـا در مـدت كـوتـاهـى تحريف گرديدند. آثار برجسته ادبى و علمى نيز كه در گـذشـتـه مـورد تـوجـه طبقات خاصى از مردم بوده بدون استثنا، توسطدوستان و دشمنان آنان دسـتـخـوش كـاستى ها، افزايش ها و جابه جايى كلمات شده و تغييرات فراوانى در آن ها پديد آمده است ، به گونه اى كه حتى با تحقيقات فراوان نيز نمى توان به درست بودن يك نسخه كـامـل ، اطمينان داشت . آثار به جا مانده از خيّام ، حافظ، سعدى ، مولوى و كتاب هاى ديگر از اين شمارند.

قرآن كريم در طول 23 سال نزول تدريجى و از زمان گردآورى و تنظيم نهايى تا به امروز، شـرايط و اوضاع بحرانى و مخاطره آميزى را گذرانده است و تاريخ اسلام و فرقه هاى مذهبى دستخوش تحولات بسيارى شده ، در حالى كه تنها كتابى كه بدون هيچ تحريفى باقى مانده ((قرآن كريم )) است كه خداوند حفظ آن را خود تضمين كرده است :

((اِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ اِنّا لَهُ لَحافِظُونَ))(114)

بدون شك ، ما خودمان اين ذكر (قرآن ) را نازل كرديم و همانا ما نگهدار آن خواهيم بود.

ايـن آيه كوتاه خود از بزرگ ترين معجزات و دلايل حقانيت اسلام و حفظ قرآن كريم ازهرگونه تـحـريـف است ؛ چرا كه از ميان همه آثار و نوشته ها، فقط يكى را از هرگونه دستبردى محفوظ دانسته و امروز پس از گذشت بيش از 14 قرن ، شاهد درستىِ اين سخن هستيم .

نـظـريـه عـدم تـحـريـف قـرآن مـجـيد در اين مرحله نيز نظريه اكثريت قريب به اتفاق دانشمندان اسـلامـى از هـمـه فـِرق اسـت . دانـشـمـنـدان شـيـعـى نـيـز قـول بـه عـدم تـحـريـف را پـذيـرفـتـه و بـر آن پـافشارى كرده اند. شيخ صدوق ، كه رئيس المحدثين ناميده شده ، در اين باره مى نويسد:

اعـتـقـاد مـا ايـن اسـت كـه قـرآنـى كـه بـر پـيـامـبـر(ص ) نـازل شده همان قرآنى است كه بين دو جلد است و نه بيش تر و هر كس كه به ما نسبت دهد كه ما مى گوييم قرآن اصلى بيش از اين بوده او دروغگو است .(115)

ديـگـر بـزرگـان شـيـعـه از جـمله كاشف الغطا، فيض كاشانى ، شيخ مفيد، شيخ بهايى ، شيخ طبرسى ، علاّمه طباطبايى و امام خمينى (ره ) نيز بر همين مطلب تاءكيد كرده اند.(116)

آداب حضور

در آيـات قـرآن مـجيد و روايات معصومان (ع )، نسبت به اهتمام به قرآن و آداب حضور در پيشگاه اين كتاب آسمانى ، از جنبه هاى گوناگون تاءكيد شده است .

خداوند، كلام خود را با اوصافى چون ((عظيم ))، ((مجيد))، ((كريم ))، ((عزيز)) و ((احسن الحديث )) ستوده است .(117)

رسول خدا(ص ) درباره منزلت و حرمت قرآن مى فرمايد:

قـرآن پـس از خـدا، بـا فضيلت ترين و محترم ترين چيزهاست . هر كه آن را گرامى دارد، خدا را گرامى داشته است و هر كس گرامى اش نشمارد، حرمت خداوند را سبك شمرده است .(118)

همچنين مى فرمايد:

برترى قرآن بر سخنان ديگر، همچون برترى خداوند بر خلق خداست .(119)

قرآن كريم جلوه گاه نور خداست . امام صادق (ع ) فرمود:

((لَقَدْ تَجَلَّى اللّهُ لِخَلْقِهِ فى كَلامِهِ وَ لكِنَّهُمْ لا يُبْصِرُونَ))(120)

خداوند در كلام خود (قرآن ) بر بندگان خود تجلّى كرده است ، ولى مردم نمى بينند.

ما بايد به محضر قرآن مشرّف شويم و دست نياز به دامنش دراز كنيم و عاجزانه ازآستانش هدايت بطلبيم . در اين فصل ، براى بيان چگونگى حضور و رعايت آداب آن در پيشگاه قرآن مجيد به شرح مطالبى مى پردازيم :