يـكـى از وجـوهـى كـه در جـامعيّت قرآن مطرح است ،جامعيّت آن نسبت به كتب آسمانى پيشين است ؛ يـعـنـى : هـمـان گـونـه كـه خـداونـد قرآن را مهيمن و مسلّط بر كتب آسمانى پيشين معرفى كرده ، تـمامى معارف موجود در آن ها، به نحوى كامل تر در قرآن آمده است . علاوه بر آن ، در قرآن به معارف و احكامى اشاره شده كه در آن كتب نيامده است .

مصونيت از تحريف

حـفـظ قـرآن مـجـيـد از تـحـريـف و هـر نـوع كـاسـتـى يـا افـزايـش در تـمـام مـراحـل نـزول و ابـلاغ و هـمـچـنـيـن در زمـان هـاى پـس از ابـلاغ ، از نـاحـيـه خـداونـد متعال تضمين شده است . براى تشريح مطلب ، آن را در دو مرحله پيش از ابلاغ به مردم و پس از آن مورد بررسى قرار مى دهيم :

الف ـ صـيـانـت در مـرحـله نـزول و ابـلاغ :

((نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَْمينُ عَلى قَلْبِكَ))(109)

روح الامين (جبرئيل ) آن را بر قلب تو نازل كرد.

در ايـن مـرحـله ، تـنـهـا اراده الهـى و وسـاطـت جـبـرئيل (ع ) در كار بوده كه آن را از مقام ربوبى گرفته و به قلب مبارك پيامبر(ص ) رسانده است . و از آن جا كه طبق تصريح قرآن ، ملائكه معصومند، هيچ گونه تغيير و تصرفى در وحى الهى در اين مرحله صورت نگرفته است .

در مـرحـله بـعـد كـه وحى در اختيار پيامبر(ص ) قرار مى گيرد نيز تضمين الهى سبب حفظ قرآن شـده اسـت . در آيـه ذيـل ، بـه پيامبر(ص ) مى فرمايد كه براى حفظ آيات در هنگام وحى ، عجله نـكـنـد و خـوف فـرامـوشـى نـداشـتـه بـاشـد؛ چون حفظ و جمع آورى قرآن برعهده خداوند است . بـنـابـرايـن ، پـيـامـبـر(ص ) و يـارانـش مـطـمـئن بـاشـنـد كـه هـيـچ آيـه اى از قـلب شـريـف رسول خدا(ص ) گم نشده و همه آيات ثبت و ضبط شده است :

((لا تـُحـَرِّكْ بـِهِ لِسـانـَكَ لِتـَعْجَلَ بِهَِ اِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْانَهَُ فَاِذا قَرَاءْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْانَهَُ &ثُمَّ اِنَّعَلَيْنا بَيانَهُ))(110)

زبـانـت را بـه سـبـب عـجله براى خواندن آن ( قرآن ) حركت مده ؛ چرا كه جمع كردن و خواندن آن برعهده ماست . پس هرگاه آن را خوانديم ، از خواندن آن پيروى كن ؛ سپس بيان (و توضيح ) آن (نيز) برعهده ماست .

مـرحـله ابـلاغ بـه مـردم نـيـز از تـحـريـف و اشـتباه مصون است ؛ زيرا پيامبر(ص ) تمام سعى و كـوشـش خـود را بـه كـار گـرفـته تا پيام حق را به مردم برساند و در اين راه ، طبق تصريح الهـى ، آن قـدر دل سـوزى مـى نـمـوده اسـت كـه نزديك بوده جان خود را نيز در اين راه فدا كند. همچنين خداوند ملائكه اى را نگهبان و حافظ وحى قرار داده تا پيامبر(ص ) وظيفه خود را به طور كامل انجام دهد:

((عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ اَحَداًَ اِلاّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ فَاِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ &مِنْ خَلْفِهِ رَصَداًَ لِيَعْلَمَ اَنْ قَدْ اَبْلَغُوا رِسالاتِ رَبِّهِمْ...))(111)

دانـاى غـيـب اوسـت و هـيـچ كـس را بـر اسـرار غـيـبـش آگـاه نـمى سازد، مگر رسولانى كه آنان را بـرگـزيـده و مراقبينى از پيش رو و پشت سر براى آن ها قرار مى دهد تا بداند كه پيامبرانش رسالت هاى پروردگارشان را ابلاغ كرده اند.

بـا تـوجـه بـه دلايـل مـزبور، عصمت پيامبران (ع ) در تلقّى وحى و ابلاغ آن حتمى است وآنچه سـازنـدگـان اخـبار جعلى به آن متوسل شده اند هيچ گونه ارزش عقلى و نقلى ندارد. به عنوان نـمـونـه ، در مـورد حـديـث سـاختگى ((افسانه غرانيق ))(112) بايد گفت : علاوه بر بى اعـتـبـار بـودن سـنـد آن و علاوه بر اين كه در قرن اول اسلام هيچ گونه خبر و اثرى از آن بين مسلمانان وجود نداشته است ، همين آيات نيز بطلان آن را ثابت مى كند.(113)