مقالات اصولي - موسوی بجنوردی، محمد

اسم الکتاب : مقالات اصولي المؤلف : موسوی بجنوردی، محمد الجزء : 1 صفحة : 144

ظهور خاص مقدم بر ظهور عام مى گردد و آن ظهور را از كار مى اندازد . پس مخصص , چه متصل باشد و چه منفصل , در شبهات مصداقية , موضوعى از براى تمسك به عموم عام نمى ماند . زيرا تمسك به عموم محتاج به احراز اين أمر است كه اين فرد از مصاديق خاص نيست , از جهت آنكه مصاديق واعيه خاص از تحت عام خارج شده اند . شك در اين معنى كه آيا فرد مورد نظر از مصاديق افراد واقعيه خاص است يا نه عينا مثل تمسك به عموم عام در شبهات مصداقيه خود عام است . مثلا , در[ ( أكرم العلماء]) اگر شك در عالميت فردى كرديم , چه بايد كرد ؟ در اين باب همه متفقند كه در شبهات مصداقيه خود عام نمى توان به عموم عام تمسك كرد . در شك نسبت به مصاديق افراد واقعيه خاص نيز همين گونه است , با اين فرق كه در اينجا عام ظهور دارد اما اين ظهور ظهورى است غير حجت و بنابراين ظهور حجت كه ظهور خاص بالنصوصية باشد از ظهور عام اظهر و مقدم بر آن است . لهذا , مى گوييم تمسك به أصالة العموم در شبهات مصداقيه مخصص مبين مفهوم مثل تمسك به عموم عام است در شبهات مصداقيه خود عام و هيچ فرقى بين آنها جز اين نيست كه شبهه مصداقيه مخصص مشمول ظهور عام است , أما شبهه مصداقيه خود عام مشمول ظهور نيست , ليكن ملاك در هر . دو يكى است و آن ظهور حجت است و هر دو در اين مرحله متساوى هستند . از اين حيث , در هر . دو تمسك به عموم عام تمسك به ظهور غير حجت است يكى براى خود عام و يكى براى ظهور خاص . بنابراين , چون ملاك و مناط در تمسك ظهور حجت است و در اينجا حجتى در كار نيست , پس فرقى بين اين دو نمى باشد .

ب . شبهه مفهومية [3] . در شبهه مفهومية گاه دوران أمر بين أقل و أكثر و گاه دوران أم ر بين متبأئنين است و در هر دو نيز يا مخصص متصل است و يامنفصل كه جمعا چهار قسم مى شود . بايد ديد در اين موارد آيا مى توان در شبهات به عموم عام تمسك كرد يا نه . به تعبير ديگر , آيا اجمال خاص به عام سرايت

[3] شبهه مفهوميه آن است كه ما حكمى داريم ولى معناى آن كاملا روشن نيست .مثلا در قانون آمده است : معامله زمينهاى موات باطل است[ ( چون از أنفال است]) . ما اينجا نمى دانيم كه منظور قانونگذار از موات كدام است . آيا موات بالاصاله است يا موات بالعرض را هم شامل مى شود ؟

اسم الکتاب : مقالات اصولي المؤلف : موسوی بجنوردی، محمد الجزء : 1 صفحة : 144

صيغة PDF

شهادة

الفهرست