احكام ضامن شدن‌

مسأله 1749: ضمانت شرعى با آنچه امروزه عرفاً رايج است تفاوت مى‌كند. در ضمانت شرعى كل بدهى بر عهده ضامن قرار مى‌گيرد و طلبكار حق رجوع به بدهكار اوليه خود را ندارد. اما در ضمانت عرفى رايج، ضامن در طول بدهكار اوليه قرار مى‌گيرد يعنى اگر بدهكار اوليه بدهى خود را نپرداخت ضامن طبق تعهد خود عمل مى‌كند ولى فعلًا احكام ضمانت شرعى بيان مى‌شود.

مسأله 1750: ضامن و طلبكار بايد مكلّف و عاقل باشند و كسى هم آنها را مجبور نكرده باشد و نيز بايد سفيه نباشند كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف كنند. و كسى كه بواسطه ورشكستگى مجتهد جامع الشرائط او را از تصرّف در اموالش جلوگيرى كرده بابت طلبى كه دارد، نمى‌تواند ضامن كسى شود، ولى اين شرطها در بدهكار نيست. مثلًا اگر كسى ضامن شود كه بدهى بچه يا ديوانه يا سفيه را بدهد و طلبكار قبول كند، ضمانت صحيح است.

مسأله 1751: همان طور كه در مسأله 2389 بيان شد در ضمان شرعى ذمه ضامن در طول ذمه بدهكار اوليه قرار نمى‌گيرد لذا اگر بگويد: اگر بدهكار قرض تو را ندهد مى‌دهم، به احتياط واجب ضمان شرعى صحيح نيست.