موارد به اجمال خبر داده، و امّا بايد اين حقيقت را بپذيريم كه در پاره‌اى ديگر، به تصريح، از شهادت آن حضرت يادكرده است.

نتيجه پيش‌گفته‌ها:

از پيش گفته‌ها روشن شد كه مؤلّف، در اين كتاب به گونه‌اى قيام امام حسين عليه السلام را تحليل كرده كه لازمه آن آگاه نبودن امام از شهادت خود و ياران بزرگوار اوست.

نكته مهمّ اين كه، ممكن است ادّعا شود: آگاهى امام عليه السلام از قضيه شهادت، آگاهى از موضوعات است. و ندانستن آن از منزلت امام نمى‌كاهد. و امّا پاسخ چنين ادّعايى:

أوّلًا: بنابر آن‌چه در فصل پيش به تفصيل آمد، ادّعايى ناصحيح است.

ثانياً: اگر همين ادّعاى ناصحيح را، صحيح بدانيم، روشن است كه همه موضوعات به لحاظ مراتب و نقشى كه در زندگى اجتماعى مسلمانان و تعيين سرنوشت آنها دارند، در يك رديف نيستند؛ چرا كه گاهى ندانستن امام عليه السلام افزون بر اين كه خطاى در تشخيص است، و اين با «مُفْتَرَضُ الطَّاعَة» يعنى مطاع بى قيد و شرط بودن ناسازگار است؛ موجب تباهى امّت اسلام و تزلزلِ مبانى مكتب است. و پديده عظيم عاشورا، نه تنها در رديف موضوعات بسيار با اهمّيت است؛ بلكه بايد گفت، پس از حادثه «غدير خم» مهمّ‌ترين حادثه است؛ چرا كه بقاى اسلام در گروِ آن است. از اين رو، كوچك‌ترين خطا در تشخيص آن، چه به لحاظ زمينه‌ها و چه به لحاظ نتيجه، سبب ويرانى بناى اسلام و تباه سازى دستاوردِ بعثت محمّد صلى الله عليه و آله خواهد بود.

و اگر همراه با مؤلّف، ادّعاى نادرست ايشان را بپذيريم، و امّا آيا چه توجيهى براى مطاع بودنِ امام على عليه السلام كه از عصمت علمى و عملى برخوردار است،