فقها در بحث از مقدار تأديب به طور ضمنى‌ [1] و بعضى ديگر به صورت روشن و صريح ذكر نموده‌اند. [2] مرحوم شيخ طوسى در رابطه با اين مسائل مى‌نويسد:

«به اجماع فقها جايز است كه معلّم كودك را تأديب نمايد». [3] ادلّه‌اى كه به عنوان مستند حكم جواز تأديب و تنبيه شاگرد توسط معلّم مى‌تواند قرار گيرد، عبارت‌اند از:

1. اجماع فقها، كه مرحوم شيخ طوسى آن را ادّعا نموده است. [4] 2. عموميت قاعده احسان، همان‌گونه كه بيان شد، تأديب اطفال و جلوگيرى آن‌ها از ارتكاب اعمال ناشايست و غير اخلاقى، احسان و كمك به ايشان در جهت كسب نيكى‌ها و فضايل به حساب مى‌آيد؛ و اطلاق آيات شريفه‌ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ‌وتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى‌ [5] آن را شامل مى‌شود. [6] پاسخ اين دليل، هم‌چنان كه بيان شد، آن است كه: قاعده احسان، عنوان مسؤوليت را از مؤدِّب بر مى‌دارد؛ نه اين‌كه حقّ تنبيه را براى معلّم اثبات مى‌كند. به عبارت ديگر، قاعده احسان در اين موارد كاربرد ندارد؛ چه آن‌كه كسى كه كار مشروعى انجام مى‌دهد و به قصد احسان به ديگرى خسارت وارد مى‌كند، مسؤول نيست؛ نه اين‌كه قاعده احسان موجِّه عمل باشد.

3. روايت وارده از امام صادق (ع)؛ در روايت معتبرى كه سكونى نقل كرده، آمده است:

[1]. شهيد ثانى، مسالك الافهام، ج 14، ص 455؛ سيد على طباطبايى، رياض المسائل، ج 10، ص 131؛ محمّد حسن نجفى، جواهرالكلام، ج 41، ص 444؛ محمّد فاضل لنكرانى، تفصيل الشريعه فى شرح تحرير الوسيله، كتاب الحدود، ص 426.

[2]. على كريمى جهرمى، الدرّ المنضود فى احكام الحدود، ج 2، ص 287؛ سيد عبدالاعلى سبزوارى، مهذّب الاحكام، ج 28، ص 157؛ سيد ابوالقاسم موسوى خويى، مبانى تكملة المنهاج، ج 1، ص 341.

[3]. محمّد بن حسن طوسى، المبسوط، ج 8، ص 69؛ «وكذلك المعلّم يؤدّب الصبيان إجماعاً».

[4]. همان.

[5]. مائده، 2.

[6]. على كريمى جهرمى، همان، ج 2، ص 285.