وجه دوّم: تفاوت فرض‌هاى متصور اين دو شكل‌

براى اين شكل از تلقيح مصنوعى، فرض‌هاى مختلفى متصوّر است كه با توجّه به علّت نازايى، هيچگاه تحت عنوان شكل دوّم نمى‌گنجند.

گرچه تفصيل اين فرض‌ها را در آغاز اين نوشتار بيان كرده‌ايم، امّا در اينجا دوباره كليّت آنها را تكرار مى‌كنيم.

فرض‌هاى مختلف شكل سوّم‌

فرض اوّل: لقاح ميان نطفه مرد و تخمك زن اجنبيه، در رحم همسر مرد صورت گيرد.

فرض دوّم: لقاح ميان نطفه مرد و تخمك زن اجنبيه، در رحم همان زن اجنبيّه صورت گيرد.

فرض سوّم: لقاح ميان نطفه مرد و تخمك زن اجنبيه نه در رحم همسر مرد و نه زن اجنبيه، بلكه در خارج رحم صورت گيرد.

واضح است كه بنا بر فرض دوم، حكم اين شكل و شكل دوم يكى است، امّا بنا بر فرض اول و سوم متفاوت خواهد بود. ما نيز بحث خود را در شكل سوّم، مبتنى بر فرض اوّل و سوّم قرار مى‌دهيم.

بررسى فقهى فرض اوّل‌

فرض اول آن بوده زنى تخمك توليد نمى‌كند، تخمك زنى ديگر را بگيرند و در رحم اين زن قرار دهند و شوهرش با او آميزش كند و باردار شود.

اين فرض اعمّ از آن است كه زن تخمك دهنده همسر ديگر يا كنيز مرد باشد، يا بين او و مرد، هيچ گونه نسبت زوجيّت نباشد.