ظاهر آيه اين است كه پيامبر مى تواند با پيامبران گذشته، كه در جهان ديگر بسر مى برند، تماس گرفته و از آنان پرسش كند، و تا دليل عقلى بر امتناع سؤال از آنان گواهى ندهد ،ما حق نداريم دست از اين ظاهر برداريم.

سؤال: مقصود سؤال از علماى يهود و نصارى است، چنانكه در آيه ديگر مى فرمايد:

(فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكّ مِمّا أنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الّذِينَ يَقْرَؤُنَ الكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ) .[1]

«اگر در آنچه به تو فرو فرستاديم شك و ترديد دارى از كسانى كه كتابى را كه پيش از تو نازل گرديده است مى خوانند بپرس،به تحقيق، حق بر تو از جانب خدا نازل گرديده است».

پاسخ: اين احتمال بسيار ضعيف است زيرا:

اوّلا، تفسير آيه اى با آيه ديگر در صورتى صحيح است كه آيه نخست داراى ابهام باشد، ولى اگر آيه مورد نظر از هر نوع ابهامى خالى باشد جهت ندارد از ظاهر آيه دست برداريم و آن را تأويل نماييم و بگوييم: مقصود، سؤال از دانشمندان يهود و نصارى است. زيرا هيچ منافات ندارد كه پيامبر از هر دو گروه سؤال كند، بالأخص كه اين دو راه، براى دو گروه باشد به اين بيان كه، سؤال از پيامبران پيشين، مخصوص خود پيامبر باشد و سؤال از علماى اهل كتاب، مربوط به امت، به اين معنى كه خطاب، متوجه پيامبر است، ولى هدف، دعوت امت به سؤال كردن از علماى مزبور مى باشد.

گواه روشن بر اينكه خداوند در اين دو آيه دو راه پيش پاى پيامبر گذارده، اين است كه در آيه سوم راه سومى را نشان مى دهد و مى گويد: