توضيح مختصرى مى دهيم:

نبرد با ناكثين

نبرد با ناكثين (پيمان شكنان) از اين جهت رخ داد كه طلحه و زُبَيْر كه با على بيعت كرده بودند، تقاضاى فرمانروايى بصره و كوفه را داشتند، ولى امام با درخواست آنان موافقت نكرد. آن دو، به بهانه اين كه قصد عمره دارند، مدينه را به عزم مكه ترك كردند و در آن جا با استفاده از بيت المال غارت شده توسط امويان، ارتشى تشكيل داده، همراه عائشه به بهانه خونخواهى عثمان، رهسپار بصره شدند و آن جا را تصرف نمودند. على(عليه السلام) مدينه را به عزم سركوبى آنان ترك گفت و در نزديكى بصره نبرد شديدى رخ داد كه با پيروزى على(عليه السلام) و شكست ناكثين پايان يافت و اين همان جنگ جمل است كه در تاريخ براى خود سرگذشت گسترده اى دارد. اين نبرد در سال 36 هجرى رخ داد.

نبرد با قاسطين

معاويه مدتها قبل از خلافت على(عليه السلام)، مقدمات خلافت را براى خود در شام تهيه ديده بود. وقتى امام به خلافت رسيد، فرمان عزل او را صادر كرد، و يك لحظه نيز با ابقاى او برحكومت شام موافقت نكرد. نتيجه اين اختلاف آن شد كه سپاه عراق و شام در سرزمينى به نام «صفين» به نبرد پرداختند و مى رفت كه سپاه على(عليه السلام)پيروز شود، اما معاويه با نيرنگ خاصى در ميان سربازان على(عليه السلام)اختلاف و شورش پديدآورد. سرانجام پس از اصرار زياد از جانب ياران على(عليه السلام)، امام ناچار تن به حكميّت ابوموسى اشعرى و عمرو عاص داد كه آنان درباره مصالح اسلام و مسلمين مطالعه كنند و نظر خود را اعلام دارند. فشار روى اميرمؤمنان جهت پذيرفتن مسئله حكميت به پايه اى رسيد كه اگر نمى پذيرفت، شايد رشته حيات او گسسته مى شد و مسلمانان با بحران شديدى رو به رو مى شدند. پس از فرا رسيدن موعدى كه قرار بود حكمين نظر خود را ابراز دارند، عمروعاص،