صحنه از بستر بيمارى بيرون خزيده بودند...».[1]

امام در خطبه «شقشقيه» نيز در زمينه استقبال پر شور مردم و نيز درباره رمز قبول خلافت سخن گفته است:

«چيزى كه مرا به هراس افكند، اين بود كه مردم همچون يال هاى كفتار، با ازدحام و تراكم، از هر طرف به سوى من هجوم آورده و مرا احاطه كردند به طورى كه حسن و حسين زير دست و پا ماندند[2]، دو طرف جامه ام پاره شد، و مانند گله گوسفند دور من جمع شدند. سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و انسان را آفريد، اگر نه اين بود كه آن جمعيت براى بيعت گرداگردم جمع شده و به يارى برخاستند و از اين جهت حجت تمام شد و اگر نبود پيمانى كه خداوند از علماى امّت گرفته كه در برابر پرخورى ستمگران و گرسنگى ستمديدگان سكوت نكنند، من افسار شتر خلافت را رها مى ساختم و از آن صرف نظر مى نمودم و پايان آن را با جام آغازش سيراب مى كردم (همچنان كه در دوران سه خليفه گذشته كنار رفتم، اين بار نيز كنار مى رفتم) آن وقت (خوب) مى فهميديد كه دنياى شما در نظرمن از آب بينى بُز، بى ارزش تر است.» [3]

نبرد در سه جبهه

خلافت و زمام دارى على(عليه السلام) كه سراسر عدل و دادگرى و احياى سنت هاى اصيل اسلامى بود، بر گروهى سخت و گران آمد و صفوف مخالفى در برابر حكومت او تشكيل گرديد. اين مخالفت ها سرانجام به نبردهاى سه گانه با «ناكثين»، «قاسطين» و «مارقين» منجر گرديد كه ذيلاً در مورد هريك جداگانه