نمونه اى بارز از عنايت خاص امام به كميل، و آموزش و تربيت او، سخنان گهربار و پر مغز امام به او، در يك فضاى اختصاصى معنوى است كه در نهج البلاغه منعكس است.[1]

گر چه تعليم دعاى ياد شده، گويا در بصره پس از جنگ جمل، يعنى در زمان خلافت امام بوده و سخنانى هم كه در نهج البلاغه آمده، باز احتمالاً در زمان خلافت آن حضرت بوده است، اما سابقه آموزش و تربيت كميل به سال ها پيش برمى گردد. او طبعاً مراحل شاگردى امام را قبلاً طى كرده، قابليت لازم را براى دريافت چنين درس هايى در رتبه بالاى معرفت كسب كرده بود، و بدون طى اين مراحل نمى توانسته از شيعيان خاص و رازدار امام معرفى شود.

3. پاسخ گويى به پرسش هاى دانشمندان يهود و نصارا

پس از درگذشت پيامبر(صلى الله عليه وآله)، دانشمندانى از ملل جهان به ويژه از يهود و نصارا، براى تحقيق درباره آيين اسلام، و مناظره با بزرگان مسلمانان وارد مدينه مى شدند و سؤالاتى را مطرح مى كردند و پاسخگويى، جز على(عليه السلام) كه تسلط او بر تورات و انجيل از لابلاى سخنانش روشن بود، پيدا نمى شد، و اگر اين خلأ بهوسيله امام پر نمى شد، جامعه اسلامى در سرشكستگى شديدى فرو مى رفت. اما هنگامى كه امام به كليه سؤالات آن ها پاسخ هاى روشن و دندان شكن مى داد، شادمانى و شكفتگى عظيمى در چهره مسلمانان پديدار مى شد، به عنوان نمونه:

طبق روايت مسند صدوق، پس از رحلت پيامبر، جاثِليق[2] همراه صد نفر از مسيحيان وارد مدينه شد و سؤالاتى از ابوبكر كرد كه او نتوانست پاسخ دهد، آن گاه او را به حضور على(عليه السلام) راهنمايى كرد، و حضرت به پرسش هاى او پاسخ