گذشت. در اين هنگام، امام، عثمان را صدا كرد. او به پا خاست. حضرت فرمود: مى خواهيد به شما بگويم كه براى چه به اين جا آمده ايد؟ همه گفتند: بفرماييد. فرمود: براى اين به اين جا آمده ايد كه از حجت و امام پس از من بپرسيد. گفتند: بلى. در اين هنگام پسرى نورانى همچون پاره ماه كه شبيه ترين مردم به امام عسكرى(عليه السلام) بود، وارد مجلس شد. حضرت با اشاره به او فرمود:

«اين; امام شما بعد از من و جانشين من در ميان شما است. فرمان او را اطاعت كنيد و پس از من اختلاف نكنيد كه در اين صورت هلاك مى شويد و دينتان تباه مى گردد...».[1]

شكى نيست كه رهبرى پيشوايان الهى به منظور هدايت مردم به سر منزل كمال مطلوب است و اين امر درصورتى ميّسر است كه آن ها آمادگى بهره بردارى از اين هدايت الهى را داشته باشند. اگر چنين زمينه مساعدى در مردم وجود نداشته باشد، حضور پيشوايان آسمانى در بين مردم ثمرى نخواهد داشت.

متأسفانه فشارها و تضييقاتى كه بهويژه از زمان امام جواد(عليه السلام) به بعد، بر امامان وارد شد ومحدوديت هاى فوق العاده اى كه برقرار گرديد ـ به طورى كه فعاليت هاى امام دهم ويازدهم را به حدأقل رسانيد ـ نشان داد كه زمينه مساعد جهت بهره مندى از هدايت ها وراهبرى هاى امامان در جامعه (در حدّ نصاب لازم) وجود ندارد. از اين رو حكمت الهى اقتضا كرد كه پيشواى دوازدهم، به تفصيلى كه خواهيم گفت، غيبت اختيار كند تا موقعى كه آمادگى لازم در جامعه به وجود آيد.