موضع امام هادى(عليه السلام)

امامان معصوم كه رهبرى انديشه اصيل اسلامى را به عهده داشتند، سكوت در برابر چنين بحث و جدال فكرى را ناروا شمرده، خطّ بطلان بر فكر انحرافى كشيده، انديشه درست را مشخص مى كردند و با تبيين موضع اصولى و هدايت گرانه خود، مسلمانان را از وارد شدن در چنين بحث و جدال بيهوده اى برحذر مى داشتند.

شواهدى در دست است كه نشان مى دهد بحث خلق قرآن در زمان بعضى از امامان قبلى نيز مطرح بوده، اما در زمان امام هادى به اوج رسيده است. امام صادق(عليه السلام) به اعمش فرمود: قرآن كلام خدا است، نه خالق است و نه مخلوق.[1]

«ريّان بن صلت» به محضر امام رضا(عليه السلام) عرض كرد: نظر شما درباره قرآن چيست؟ فرمود: قرآن كلام خداست، همين! و در اين باره بيش از اين بحث نكنيد كه گمراه مى شويد.

سخنى كه در اين زمينه از امام هادى(عليه السلام) نقل شده، نسبتاً گسترده و روشن است، امام در پاسخ يكى از شيعيان «بغداد» چنين نوشت[2]:

بسم الله الرحمن الرحيم. خداوند ما و تو را از دچار شدن به اين فتنه حفظ كند كه در اين صورت بزرگ ترين نعمت را برما ارزانى داشته است و گرنه هلاكت و گمراهى است. به نظر ما بحث و جدال درباره قرآن (كه مخلوق است يا قديم؟) بدعتى است كه سؤال كننده و جواب دهنده در آن شريكند، زيرا پرسش كننده دنبال چيزى است كه سزاوار او نيست و پاسخ دهنده نيز براى موضوعى بى جهت خود را به زحمت و مشقت مى افكند كه در توان او نمى باشد.

شاگردان مكتب امام هادى (عليه السلام) …

خالق، جز خدا نيست و بجز او همه مخلوقند، قرآن نيز كلام خداست، از پيش خود اسمى براى آن قرار مده كه از گمراهان خواهى گشت.