متوكّل تصميم گرفت پسرش «عبدالله معتزّ» را ختنه كند و براى اين منظور تشريفات بسيار پرخرج و سرسام آورى به راه انداخت كه مورخان به تفصيل نوشته اند و ما به گوشه هايى از آن اشاره مى كنيم:

فرشى را كه طول آن يكصد ذراع و عرض آن نيز پنجاه ذراع بود، براى تالار قصر كه داراى همين ابعاد بود، تهيه كردند و براى پذيرايى از مدعوين چهارهزار صندلى از طلا و مرصّع به جواهر در تالار قصر چيدند!

به فرمان متوكل بيست ميليون درهم كه براى نثار آماده شده بود، بر سر زنان و خدام و حاشيه نشينان نثار كردند! و يك ميليون درهم كه روى آن ها عنوان جشن و مراسم ختنه كنان حك شده بود، بر سر آرايش گر و ختنه كننده و غلامان و پيشكاران مخصوص نثار گرديد!

آن روز از ختنه كننده معتزّ پرسيدند كه تا موقع صرف غذا، چه مبلغى عائد تو شده؟ گفت: هشتاد و چند هزار دينار غير از اشياى زرين و انگشترى و جواهر!

وقتى كه صورت مخارج جشن «ختنه كنان» به متوكل تسليم شد، بالغ بر هشتاد و شش ميليون درهم شده بود!![1]

اين ها گوشه هايى از خوشگذرانى ها و ولخرجى هاى متوكل از محل بيت المال بود، و گرنه شرح بزم ها و عياشى هاى او در اين بحث فشرده نمى گنجد. تنها در اين جا اضافه مى كنيم كه «سيوطى» مى نويسد: او چهارهزار كنيز در كاخ خود داشت كه از همه آن ها كام جسته بود![2] «مسعودى»، مورخ نامدار، مى گويد: در هيچ زمان و هيچ عصرى مانند دوران حكومت متوكل، پول خرج نمى شد! (3)