نمى پذيرفت تا آن كه مأمون با تهديدهاى مكرر به قصد جانش برخاست.

امام با اين گونه موضع گيرى زمينه را طورى چيد كه مأمون را روياروى حقيقت قرار داد. امام گفت: مى خواهم كارى كنم كه مردم نگويند على بن موسى به دنيا چسبيده، بلكه اين دنياست كه از پى او روان شده است. با اين رويّه به مأمون فهماند كه نيرنگش چندان موفقيت آميز نيست و در آينده نيز بايد دست از توطئه و نقشه ريزى بردارد. در نتيجـه از مأمـون سلب اطمينان كرد و او را در هر عملى كه مى خواست انجام دهد، به تزلزل در انداخت. علاوه بر اين، در دل مردم نيز برضد مأمون و كارهايش شك و ترديد افكند.

موضع گيرى پنجم

امام رضا(عليه السلام)، به اين ها نيز بسنده نكرد، بلكه در هر فرصتى تأكيد مى كرد كه مأمون او را به اجبار و با تهديد به قتل، به وليعهدى رسانده است.

افزون بر اين، مردم را گاه گاه از اين موضوع نيز آگاه مى ساخت كه مأمون به زودى دست به نيرنگ زده، پيمان خود را خواهد شكست. امام به صراحت مى گفت كه به دست كسى جز مأمون كشته نخواهد شد و كسى جز مأمون او را مسموم نخواهد كرد. اين موضوع را حتى در پيش روى مأمون هم گفته بود.

امـام تنهـا بـه گفتـار بسنـده نمـى كـرد، بلكـه رفتـارش نيـز در طـول مـدت وليعهـدى همه از عدم رضايت وى و مجبور بودنش حكايت مى كرد. بديهى است كه اين ها همـه عكس نتيجه اى را كه مأمون از وليعهدى وى انتظار مى داشت، به بار مى آورد.

موضع گيرى ششم

امام(عليه السلام) از كوچك ترين فرصتى كه به دست مى آورد سود جسته، اين معنا را به ديگران يادآورى مى كرد كه مأمون در اعطاى سمت وليعهدى به وى، كار مهمى نكرده، جز آن كه در راه برگرداندن حق مسلم او، كه قبلاً از دستش به غصب ربوده