شكست امين

شبى كه هارون در «طوس» درگذشت، مردم با پسر او محمد امين در بغداد بيعت كردند.

از خلافت امين بيش از 18 روز نگذشته بود كه در صدد بر آمد مأمون را از ولايتعهد خلع كند و آن را به فرزند خود، «موسى»، واگذار كند.

او در اين باره با وزرا مشاوره نمود و آن ها اين كار را مصلحت نديدند، مگر يك نفر به نام «على بن عيسى بن ماهان»، كه اصرار بر خلع مأمون داشت. سرانجام امين، تصميم خود را مبنى بر خلع برادر اعلام كرد.

مأمون نيز در واكنش نسبت به اين عمل، امين را از خلافت خلع كرد
و پس از يك سلسله درگيرى هاى نظامى، سرانجام امين در سال 198هجرى كشته شد.[1]

بدين ترتيب پس از قتل امين، اختيارات كامل كشور اسلامى در دست مأمون قرار گرفت.

2. در عصر محمد اميندر دوران حكومت امين، و سال هايى كه بين مرگ هارون و حكومت مأمون فاصـله شـد، برخـوردى ميان امـام و مأموران حكومت عباسى در تاريخ به چشم نمى خورد و پيداست كه دستگاه خلافت بنى عباس در اين سال هاى كوتاه كه گرفتار اختلاف داخلى و مناقشات امين و مأمون و خلع مأمون از وليعهدى و واگذارى آن به موسى فرزند امين بود، فرصتى براى ايذا و آزار علويان عموماً و امام رضا(عليه السلام)خصوصاً نيافت و ما مى توانيم اين سال ها (193 198) را ايام آزادى نسبى امام و فرصت خوبى براى فعاليت هاى فرهنگى آن حضرت بدانيم.[2]