2. نيروهاى انقلابى، از نظر ظرفيت رزمى و تعداد نفرات در حدى نبودند كه اميدى به پيروزى آن ها برود.

3. نيروهاى انقلابى، صد در صد اصيل و مكتبى نبودند و به همين جهت اطمينانى وجود نداشت كه در صورت پيروزى، حكومت آنان كاملاً بر اساس ضوابط اسلامى خواهد بود. بهترين گواه اين معنا، روى كار آمدن حكومت ستم گر عباسى پس از سقوط حكومت امويان است، زيرا چنان كه در همين كتاب ديديم، با قدرت نيروهاى مبارز طرفدار اهل بيت، سرانجام حكومت فاسد اموى سقوط كرد، اما چون نيروهاى انقلابى عموماً اصيل نبودند، ثمره انقلاب را عباسيان بردند و پس از تشكيل دولت، در ستم گرى روى امويان را سفيد كردند. اگر امامان شيعه نوعاً انقلاب هاى زمان خود را مورد تأييد قرار نمى دادند، دقيقاً با توجه به اين جهات بود.

يكى از دانشمندان وتحليل گران بزرگ شيعى در اين زمينه چنين مى نويسد:

امامان خاندان رسالت به روشنى مى دانستند كه نيروهايى كه علويان به آن ها تكيه دارند، نيروهاى فرسوده اى هستند كه نمى توانند يك جنبش انقلابى را در يك قلمرو وسيع جغرافيايى، با پيروزى نهايى رهبرى كنند و به همين جهت هر حركت انقلابى كه به اين نيروها تكيه نمايد; محكوم به شكست است، شكستى كه عواقب آن به آن ها محدود نمى شود، بلكه دامن گير همه امت اسلامى مى گردد. از طرف ديگر مى دانستند كه عناصر تشكيل دهنده جنبش انقلابى كه بتواند در آن شرايط پيروز گردد، غالباً عناصر غيراسلامى هستند، از اين رو امامان شيعه روا نمى دانستند با آن ها همكارى كنند، اگرچه در برابر آن ها نيز نمى ايستادند.[1]

آن چه گفته شد به صورت كلى درباره موضع ائمه(عليهم السلام)در مورد قيام هاى علويان بود، اما درباره قيام زيد، ذيلاً جداگانه به بررسى مى پردازيم: