1 . پيمان صلح امام حسن(عليه السلام) با معاويه

اگر حسين بن على(عليه السلام) در زمان معاويه قيام مى كرد، معاويه مى توانست از پيمان صلحى كه با امام حسن(عليه السلام) بسته و مورد تأييد حسين بن على(عليه السلام) نيز قرار داشت، به منظور متهم ساختن حسين بن على(عليه السلام) بهره بردارى كند، زيرا همه مردم مى دانستند كه امام حسن و امام حسين متعهد شده اند تا زمانى كه معاويه زنده است سكوت كرده به حكومت او گردن نهند، حال اگر حسين(عليه السلام) برضد معاويه قيام مى كرد، امكان داشت معاويه اورا شخصى فرصت طلب و پيمان شكن قلمداد كند.

البته مى دانيم كه امام حسين(عليه السلام) پيمان و معاهده خود را با معاويه، پيمانى لازم الوفاء نمى دانست، زيرا اين پيمان از روى آزادى و ميل و اختيار صورت نگرفته بود، بلكه پيمانى بود كه تحت فشار و اجبار، و در شرايطى صورت گرفته بود كه بحث و گفتوگو فايده اى نداشت، به علاوه خود معاويه آن را نقض كرده و محترم نشمرده بود و خود را به رعايت آن ملزم نمى دانست، بنابراين چنين عهد و پيمانى، اگرهم در اصل صحيح و معتبر بود، حسين بن على(عليه السلام) مقيد به آن نبود، زيرا خود معاويه آن را زير پا گذاشته و در نقض آن از هيچ كوششى فروگذارى نكرده بود، اما در هر حال معاهده صلح، مى توانست دستاويز تبليغاتى معاويه در برابر قيام احتمالى حسين(عليه السلام)قرار گيرد.

از طرف ديگر، بايد ديد در برابر قيام احتمالى او اجتماع چگونه قضاوت مى كرد؟

پيداست اجتماع زمان امام حسين(عليه السلام) چنان كه گذشت اجتماعى بود كه حال قيام و انقلاب نداشت و شمشير جهاد به آب عافيت شسته بود. طبعاً چنين اجتماعى عافيت طلبى خود را چنين توجيه مى كرد كه حسين(عليه السلام)بامعاويه پيمان بسته است و بايد به آن وفا كند.

بنابراين اگر امام حسين(عليه السلام) درزمان معاويه قيام مسلحانه مى كرد، معاويه مى توانست آن را به عنوان يك شورش غيرموجه وبرخلاف مواد پيمان صلح