يكه تازيش حيرت ها مى آفريد، و خلفى كه در مكتب رشادت تا شهادت پدر، از ارث و آموزش بهره برده بود، آن جا كه رسالت را در ميدان امامت، تنها در صلح ممكن ديد، چه بزرگوارانه و پرشكيب، آن را پذيرفت، كه تحمل كرد. اين; زيبايى روش حسن بود نه كيفيتى ديگر، كه سكوت و صلح را تنها برلبه شمشيرش نشاند، و راه هاى ديگر اسلام را درحصار پناه مصون داشت. زبان برنده و خطبه هاى كوبنده و كلام توفنده اش سكوت شمشير را به كمال جبران كردند، و مستعدترين زمينه ها را براى قيام خونيـن برادر فراهـم ساختند تا بدانجا كـه معاويه از سخن گفتنش مى هراسيد و رندان مزدور را بر آن مى داشت تا رشته كلام را از اين صاحب برحقش، به سرقت برده و حتى الامكان به وى اجازه صحبت در مجامع را ندهند.

جهاد در وسيع ترين ميدان ها

او بزرگ ترين قدم اصلاحى را برداشت و در هنگامه اى كه فتنه و سلاح، حاكم بود، درهاى مكتب اخلاق، محبت و اصلاح را گشود، و مانند مصلحى كه جز به صلاح نمى انديشد، نام را به رضاى خدا فروخت. او صلح را در ابتداى راه برنگزيد، بلكه در انتهاى آن، و پس از شكست در همه جبهه هاى جهاد، گردن نهاد. جهاد دردناك او در وسيع ترين ميدان ها و گسترده ترين ابعاد صورت گرفت. در جبهه مبارزه با دشمن، هم لشگر و هم سنگر را به آزمون گذاشت، و هم مقابله با فتنه ها و نيرنگ ها را. در جهاد با اصحاب منافق، از نيروى اصلاح و ارشاد كمك گرفت و در جهاد با نفس، از مهار خشم و تحمل صلحى تحميلى...

با نظرى حتى اجمالى بر جهادهاى اين مظلوم خاموش، هر اعتراضى اعتذار مى شود و هر ايرادى ستايش...

مسموميت و شهادت امام مجتبى(عليه السلام)با دسيسه معاويه …