دكتر «طه حسين»، دانشمند و نويسنده معروف مصرى، پس از بيان سختگيرى هاى معاويه نسبت به شيعيان پس از پيمان صلح، مى نويسد:

«در ده سال آخر حكومت معاويه، كار شيعيان بالا گرفت و دعوت آن ها در شرق كشور اسلامى و جنوب مناطق عربى فوق العاده انتشار يافت، به طورى كه هنگام مرگ معاويه عـده بسيارى از مردم، مخصوصاً اهل عراق، لعن معاويه و محبت اهل بيت را جزئى از وظيفه دينى خود مى دانستند».[1]

بدين ترتيب، جامعه اسلامى به قدر كافى چهره حقيقى حكومت اموى را شناخت، و طعم تلخ شكنجه هاى آن را چشيد، و از انواع ظلم ها و تجاوزهاى اين حكومت به حقوق مسلمانان، آگاه شد و ماسكى كه اين حكومت در ابتداى زمام دارى معاويه برچهره زده بود كنار رفته، مردم با قيافه اصلى آن آشنا گشتند. در نتيجه، با مرگ معاويه و رشد و آگاهى جامعه اسلامى، تمام عواملى كه در زمان وى مانع تحقق يك قيام پيروزمند بود، برطرف شد و راه قيام برضد حكومت اموى كاملاً هموار گرديد و در اين هنگام بود كه حسين بن على(عليه السلام) ضربت قاطع را بر پيكـر حكومـت فاسـد بنى اميه وارد ساخـت و آن قيام بــزرگ و بى نظير را پى ريزى نمود.

نهضت الهام بخش

قيام حسين بن على(عليه السلام) تحول دامنه دارى در جامعه اسلامى به وجود آورد، اوضاع را دگرگون ساخت و افكار عمومى را برضد حكومت بنى اميه شوراند و منشأ پيدايش نهضت ها و انقلاب هاى پى درپى و بزرگى مانند: قيام توّابين، نهضت اهل مدينه، قيام مختار ثقفى و نهضت زيد بن على بن حسين و چندين نهضت بزرگ ديگر گرديد، در حالى كه اگر همين انقلاب در زمان حضرت مجتبى(عليه السلام) و بهوسيله آن حضرت عملى مى گرديد، فاقد چنين ثمراتى بود.