شدت فشار و تضييقات نسبت به شيعيان به حدى رسيد كه اتهام به دوستى على(عليه السلام) از اتهام به كفر و بى دينى بدتر شمرده مى شد! وعواقب سخت ترى به دنبال داشت!

در اجراى اين سياست خشونت آميز، وضع اهل كوفه از همه بدتر بود، زيرا كوفه مركز شيعيان اميرمؤمنان(عليه السلام) شمرده مى شد.

معاويه «زياد بن سميه» را حاكم كوفه قرار داد و بعدها فرمانروايى بصره را نيز به وى محول كرد. زياد كه روزى در صف ياران على(عليه السلام) بود و همه آن ها را به خوبى مى شناخت، شيعيان را مورد تعقيب قرار داد و در هرگوشه و كنارى كه مخفى شده بودند، پيدا كرده و كشت، تهديد كرد، دست ها و پاهاى آن ها را قطع كرد، نابينا ساخت، بر شاخه درختان خرما به دار آويخت و از عراق پراكنده نمود، به طورى كه احدى از شخصيت هاى معروف شيعه در عراق باقى نماند.

اوج فشار دركوفه و بصره

چنان كه اشاره شد، مردم عراق و مخصوصاً كوفه بيش از ديگران زير فشار قرار گرفته بودند، به طورى كه وقتى به خانه دوستان و افراد مورد وثوق و اطمينان خـود رفـت و آمـد مى كردنـد و اسـرار خود را با آن ها در ميـان مى گذاشتند، چـون از خدمتكار صاحبخانـه مى ترسـيدنـد، مادام كه از آن ها سوگندهاى مؤكَّد نمى گرفتند كه آن ها را لو ندهند، گفتوگو را آغاز نمى كردند!

معاويه طى بخشنامه اى به عُمّال و فرمانداران خود در سراسر كشور نوشت كه شهادت هيچ يك از شيعيان و خاندان على(عليه السلام) را نپذيرند!

وى طى بخشنامه ديگرى چنين نوشت: «اگر دو نفر شهادت دادند كه شخصى، از دوسـتداران علـى(عليه السلام)و خاندان او است، اسمش را از دفتر بيت المال حذف كنيد و حقوق و مقررى او را قطع نماييد»![1]