4) سببيّت:

چو نتوان عدو را به قوّت شكست *** به نعمت ببايد در فتنه بست

5) يمين و قسم:

به نعمت تو كه تا غايبم ز خدمت تو *** نكرد در دل من شادى خلاص اثر

6) تشبيه:

اى آن كه به اقبال تو در عالم نيست *** گيرم كه غمت نيست غم ما هم نيست

7) استعانت:

به دست آهن تفته كردن خمير *** به از دست بر سينه پيش امير

8) مصاحبت:

چو كم عمرى به هم عمرى به گلشن شاد مى آيد *** مرا بى اختيار ايّام طفلى ياد مى آيد

9) عوض و مقابله:

پدرم روضه رضوان به دو گندم بفروخت *** ناخلف باشم اگر من به جوى نفروشم

10) جانب و طرف:

زهى صفاى عمارت كه از تماشايش *** به ديده باز نگردد نگاه از ديوار

11) الصاق:

به تو مشتاق چنانم كه فقيرى به دِرَم *** به تو دل بسته چنانم كه غريبى به ديار

12) اندازه و مقدار:

اگر با رفيقان نباشى شفيق *** به فرسنگ بگريزد از تو رفيق

13) موافقت مقصود:

شايد به مدّعاى تو گويم حكايتى *** يك بار عرض حال مرا مى توان شنيد

14) قرب و نزديكى:

يك روز گلى باد صبا برد به يعقوب *** بگريست كه اين نكهت پيراهن ما نيست

15) زيادت در اوائل افعال بگفت و بگو و بگويد ـ چنانچه در اوّل نگارش دويّم خواهد آمد ـ و هم چنين در غير آن ها نيز زيادت را آمده:

سگ از مردم مردم آزار به *** زن از مرد موذى به بسيار به

و بعضى از ادبا گفته كه: در جائى كه بعد از كلمه متّصل به «ب»، «بر» يا «در» يا «اندر» آيد، همان «ب» محمول بر زيادت است چنانچه در بيان معنى استعلا و ظرفيّت اشاره شد.

بينش: بعضى از ادبا حرف «ب» را هم مانند حروف هشتگانه مشهوره از مختصّات زبان عرب شمرده، چنانچه